domingo, 26 de marzo de 2017

MORRER DOE?

O MODERNO barco de potentes motores, últimos estabilizadores e avanzados radares tronza nun fungar monótono a mesta néboa que o cubre todo. Quere amencer en San Petersburgo de aí que eu pense que finxen boa elección coa lectura de O mestre de Petersburgo do Nobel J.M. Coetzee, na que conta a historia dun novelista ruso exiliado que regresa a San Petersburgo para entender a morte do seu fillastro; unha recreación de Dostoievski nunha obra de ficción coa característica análise fría e afiaba de Coetzee, esa que prende lume no pensamento de tan lúcida; esa que demostra que aínda na fonda escuridade salta un lóstrego de luz, porque algo nos ha de iluminar, aínda que só sexa para devolvernos á incertidume do misterio. 
Nun momento da obra, cando o protagonista, instalado na pensión que fora do seu fillastro, rexentada por Anna Seguéievna e a súa filla, prometera atender á nena que se atopa enferma, cumpre co súa promesa pregúntanlle a Matriona que tal se atopa. A nena, absorta nos seus pensamentos, non lle contesta. El palpa coa súa man a fronte por se ten febre, en entón ela, despacio, sen miralo, pregúntalle: Fiódor Mijáilovich, morrer doe?
A pregunta tan directa que só unha nena pode facer desconcerta a Fiódor. Pensa que será porque sente medo de morrer e tranquilízaa prometéndolle que ela non vai morrer, axiña volverá á escola. Pero a nena non vai por aí. “Non o digo por min, di. Só quero saber se doe, xa sabes, cando unha persoa morre... Non cando estás morto de todo, senón un pouco antes”. O escritor trata de explicarse pola vía dos animais, aos que non lles custa ningún traballo morrer. E por iso deberiamos aprender deles que vivir e morrer non é tan difícil como nós pensamos.
Mais non o convence demasiado esta explicación e opta por outra: “O que máis nos asusta da morte non é a dolor. É o medo de deixar atrás aos que nos aman, e de viaxar sós”. Pero tampouco esta solución lle parece definitiva. Cando morremos levamos os seres queridos no noso corazón. O diálogo continúa entre a nena e o adulto demostrándose que ela sabe ben o motivo da pregunta, por que e por quen teme, a razón de querer saber con certeza a cantidade de dor que se pasa no momento antes, antes de que sabes que estás morto. Un diálogo entre a infancia e a madurez que non é frecuente, do que fuximos por evasión e convencemento de que do que non se fala non existe. 
Erro grave, porque nada máis real nos asexa que a morte e por non afrontala, non falar dela nin prepararnos para morrer non habemos morrer máis tarde nin mellor. E si, convén saber que doer doe. Agás un milagre de te deitar e espertar morto sen te decatar, morrer, sobre todo cando a morte está anunciada, pasa por tantas dores que non todas son iguais nin idénticas. Pero tamén á dor hai que lle buscar atallos, talvez a tarefa máis difícil de todas. O barco entra en hora en San Petersburgo. Coetzee e Dostoievski seguen detrás da vida e da morte polas súas rúas. E dóelles, tanto a vida como a morte.

No hay comentarios:

Publicar un comentario

Nota: solo los miembros de este blog pueden publicar comentarios.