MAMÁ, MAMÁ!

NON gardo moitos recordos de acompañar a persoas no seu último instante de vida. Sei, claro, que cada quen non morre como quere senón como pode. Gozamos dun límite de liberdade que se rompe cando o dolor e a descomposición afectan a todo o ser. Porque a capacidade cognoscitiva tamén depende da situación global do organismo, e cando comenzan a fallar os órganos esenciais, ninguén sabe o que será del. Algúns afortunados programan o momento último con certo detalle e a realidade axústase bastante ás súas pretensións, pero a maioría, aceptémolo, morren, morreremos, como a enfermidade, a decrepitude, os accidentes corporais nos permitan. Dicía que non participei en moitos momentos últimos. Vin morrer a poucas persoas, e das máis queridas, por fortuna, aínda ningunha. Pero a última á que acompañei nese tránsito, deixoume impresionado.

Fora un home de armas tomar. Contraditorio. Arrichado, autoritario, vigoroso, decidido, xeneroso, de palabra, traballador. Ata os 85 anos viviu sen enfermidades, resistente coma un buxo, paseador da cidade sen límite de quilómetros nin esforzos. Pero entrado nos 85, un cancro rabioso devorouno en 3 meses. Mais ata os últmos días ninguén diría que xa estaba nas últimas. O maior acto de xenerosidade que lle coñecín refírese á independencia que regalou aos fillos. Morta a muller, decidiu que só non quería seguir, pero tampouco se convertiría nunha carga para ningún dos fillos. E iso que algún acolleríao de bo grao. Sen embargo, el, convencido da conveniencia de independencia por ambas partes, optou por elixir unha residencia cómoda onde, acompañado, viviu os últimos anos. Satisfeito e sen mimos, adoptou unha postura ben meditada e valente. Organizaba os seus días coas súas afeccións filatélicas, os inacabables paseos e algún xogo de mesa coas vellas máis salerosas da residencia. 

Cando caeu enfermo, os fillos insistiron na bondade que suporía que se quedase na casa dalgún. De ningunha maneira, enfermo tamén se podía permanecer na residencia. E así o fixo. Varias noites comezou a fatarlle aire, necesitar axuda con osíxeno que os cuidadores lle proporcionaban. Superaba a crise e ao día seguinte mantiña as súas rutinas. Claro, os paseos moi curtiños, o descanso moi longo e as visitas aos fillos contadas. Pero mantivo o ritmo de vida elixido. Ata que non puido máis. Unha mañá quixo baixar ao pequeno almorzo e non se deu erguido da cama. Pediu axuda. Ao velo, chamaron aos fillos e decidiuse que era o tempo de ingresalo. Chegou ao hospital aínda coa forza de se rebelar para que ningún fillo, menos unha filla, o levase ao baño. Arrastrouse ata o último momento para chegar ao retrete el só con tal de que non lle puxesen pañal. Os dous últimos dus días xa non puido manter o seu heroísmo. A morfina e o pañal chegaron xuntos. Foron dous día dando as boqueadas, intentando pillar aire que non chegaba, mirando con tenrura aos fillos e netos que o visitaban. As últimas palabras que repetiu, agarrado con canta forza tiña ás barras da cama, foron: mamá, mamá, mamá!