O DIFÍCIL QUE RESULTA SER PAIS

Sempre considerei que hai un momento transcendental na vida dunha persoa: ter fillos. A vida de antes e despois nada ten que ver. Cambian radicalmente intereses, xeraquía de valores, compromisos, resposabilidades. No momento en que un se converte en pai ou nai a súa vida adquire unha dimensión que racha ou escurece moitas das actitudes e condutas do pasado. Un fillo invade a vida coma unha inundación de auga, nin espazo nin tempo resisten esta invasión tan absoluta das necesidades e atencións que reclama un bebé. Todo se modifica en función das súa fráxil e dependente vida, todo xira arredor de dar a maior seguridade, saúde e alegría  ao meniño.

            Pero ser pais é das tarefas máis complexas que se nos presentan ao longo da vida. Un pode estudiar con paixón, dominar certas disciplinas académicas, terse curtido en experiencias varias, pero chegado o momento de exercer como pais, as respostas varían dunha meneira difícil de explicar. Persoas competentes en diferentes áreas sociaias, perden o ripio e cometen as maiores estupideces; nais que parecían alegres e serenas, convértense en ansiosas e angustiadas mamás sobreprotectoras; pais en conxunto que parecían equilibrados e sensatos, poden descompoñerse e saír cada un pola irresponsabilidade, temor ou inmadurez que ninguén imaxinaba. E pola contra, adultos que se nos aparecían como non moi formados, incluso triviais ou tarambainas, dan uns pais magníficos, seguros, ledos, firmes, construtivos.

            O dito de que ninguén nos ensina a ser pais sendo que debería ser unhas das máis importantes aprendizaxes resulta de sobra coñecido. Tantos aos que lles vai ben na crianza coma os que amosan dificultades serias, lamentan sempre non estar en mellores condicións para se enfrontar á complicada tarefa de criar e educar dende o principio da maneira máis correcta . Está claro que aquelas persoas que non resolveron aínda os seus problemas de responsabilidade e liberdade están abocados ao fracaso. Educar é tomar decisións, ser firmes, seguros, decididos. Quen se manifesta inseguro, fluctuante, temeroso, atormentado, acaba por transmitir idéntica inseguridade e temor nos fillos. Nada máis desconcertante na crianza que a dúbida permanente, a indecsión, o temor difuso. É algo que maman sen levar o bico á teta. O tormento, a crise permanente, a búsqueda constante dunha vida á que non se lle atopa a clave, son malos compañeiros da paternidade. Ninguén pode eludir conflitos e tormentas na vida. E os fillos han de sabelo. O que non poden é aprender dende o inicio que a vida é insegura por principio, que nada garda un mínimo orde, que todo pode variar en función dun berro, dun temor esaxerado, dunha falta de cordura e serenidade. O primeiro que piden as critaturas ao chegar a este mundo é comprobar que aquela paz, equilibrio, seguranza regalada que experimentaron como fetos no se escacha para sempre ao respirar. Non é un mundo tan seguro nin tan confortable, pero si pode experimentar que quen o desexaron están dispostos a transmitirlle confianza, seguridade, esperanza no que ha de vir. Xa terá tempo o neno, adolescente, adulto de experimentar que somos mortos de permiso. Nos comezos nada os asenta e fortalece máis que un ambiente de calma, seguranza, paz, decisións claras e firmes. Porque a clave está non tanto na espontaneidade, na cratividade, na liberdade de accións e decisións do pequecho, canto no autocontrol. A liberdade, asresponsabilidade e a creatividade son imposibles sen autocontrol. Non existe obxectivo primeiro máis principal. Quen desexe uns fillos concentrados, seguros, tendentes á alegría, nada deberán favorecer máis que o autocontrol dende as idades máis temperáns. O autocontrol progresivo e apropiado á idade resulta indispensable. Así como a cooperación. Axiña un neno debe saber estar ao lado, axudar, facer, que é máis gratificante colaborar que recibir permanentemente, ser principiño, agardar as atencións innecesarias e inmerecidas de quen se afana sen sabelo por crear persoas débiles e fáciles á frustración.

            Non existen normas nin escolas de pais máxicas. Ninguén nace aprendido nin debe culparse por non facelo mellor cando o intentou con todas as súas forzas, e, sen dúbida, existen individuos que nacen con característica psicobiolóxcas máis complexas que outros e non son doados de conducir, pero se algo non merece discusión nas últimas investigacións é a necesiade de autocontrol e cooperación. Os nenos que dende máis novos saben autocontrolar as súas emocións e rabechas e os que entenden que facer, facer cos outros, é máis divertido que agardar pasivo polas comodidades e caprichos excesivos que che regalan, están en mellores condicións de ser persoas máis autónomas, seguras e alegres. E diso se trata, e non?