NON ME DÁS EMOCIONADO, PEDRO

DOERÍAME se pensase que este escrito está ditado polo espírito nego da envexa diante do éxito alleo. De ningún modo motiva esta columna o resentimento dos mediocres ou fracasados que se dedican a criticar con acidez o éxito de outros. Só me anima neste escrito a confesión sincera de quen se sorprende de que quen é admirado con entusiasmo por millóns de espectadores e un bo número de expertos, a min me siga deixando case frío, sen a máis mínima emoción profunda. Refírome a Pedro Almodóvar. E, por suposto, moito menos se podería adxuntar esta crítica ás de quen o vapulean por ser dunha tendencia política. Nada diso. Admíroo como gran comunicador, un magnífico publicista das súas obras, un enxeñoso creador de cinco minutos de esperpento, pero nunca dei entendido a transcendencia, fondura, innovación e grandeza do seu cine como medio mundo recoñece. 

Durante este ano, como confirmación do seu éxito, a parte de representar a España de novo nos Oscar, están fous feitos dun mérito incuestionable: recibir o doutor honoris causa da Universidade de Oxford (palabras maiores) e que o MoMa lle dedique un espazo e tempo que non é doado conseguir en Nova York. Pero se atendemos a tempos pasados, son innumerables os críticos, filósofos, sociólogos e directores e actores de cine que o consdieran un xenio. Iso sen contar o número de espectadores que en Francia, Italia e EEUU superan con moito os da súa propia casa. A evidencia é que espectadores e xentes da cultura de todo o mundo opinan que é unha das figuras culturais máis importantes dos últimos 35 anos en España. Pola repercusión da súa obra, pola capacidade de ruptura e innovación, polo seu atrevemento como artista e polas obras que aí están para velas e estudalas. 

Ogallá siga tendo éxito este español universal e o tempo confirme que é un creador que perdurará, aínda que eu siga sen emocionarme coa súa obra

Que tantos expertos en cine e cultura opinen así converte a miña apatía pola súa obra nun defecto claro pola miña parte. Sería boa que en Oxford consideren o director español merecedor da concesión de honor tan elevado e que eu, simple afeccionado ao cine, pensase que teño razón por non dar conectado coa súa obra. Claro que con alguna conecto algo máis que con outra, pero, polo xeral, se exceptuamos as primeiras (moi frouxiñas como profesional, me parece) que tiña algo de graza polo atrevemento renovador e transgresor, nada. O caso é que considero que na medida en que foi aprendendo máis de dirección e domina moito mellor a técnica, as súas películas, ao me humilde ver, empeoraron. O afán por demostrar que xa é un gran director, que coñece as mañas dos planos e enfoques, da luz, dos movementos máis sutiles de cámara, vai perdendo o único mérito co que contaba: atrevemento e inxenuidade. En canto aprendeu oficio, se fixo profesional e aprendeu, matou a espontaneidade por un produto mediocre, a medias entre refinado e pretencioso, cargado de simbolismos e guiños para cinefilos que non lle aportan nada. Os seus guións, a cada paso extraídos na base de escritores de grande categoría, convértense na súa omnipotente creación da obra en retallos mal cosidos, aos que se lles ven as costuras e intención por tódolos lados. Aborda temas dunha complexidade que non lle acaen, intenta ritmos narrativos inapropiados ao tema, bucea en soidades e dores que saca á superficie en simplezas. Incluso cando intentou regresar ao humor e frivolidade crítica que mellor se lle daban caeu nun filme vulgar e insulso. 

Si, algo é indiscutible. Calquera das súas obras sabes inmediatamente que é del. E iso é mérito serio en arte. Logrou momentos mínimos pero excelsos xogando con cantantes nun escenario os diálogos estravagantes que non se esquecen. O que tamén merece un recoñecmento. Pero por máis que repaso a súa xa ampla nómina de películas no atopo nin unha que poida catalogar como excepcional. Sinto sempre coma un desapego, unha distancia e unha incapacidade para entrar no seu mundo. Véxoo como alguén que pode sacar de min un sorriso (nunca unha bágoa) lixeiro pero incapaz de atraparme na emoción que te invade e te fai esquecer director, actor, música, planos: cando te trasladas e un mundo real, pleno, cheo de sentido, no que te introduces e case nin es capaz de analizar con neutralidade. Nunca tal me pasou co cine do exitoso director español. Por iso trato de saber que falla en min, por que non dou entendido algo que entenden tantos, e dóeme, porque probablemente me estou perdendo algo do que non son capaz de gozar. Ogallá siga tendo éxito este español universal e o tempo confirme que é un creador que perdurará, aínda que eu siga sen emocionarme coa súa obra.