CONTROLAR O RECREO

O que nos faltaba. Pretender eliminar as diferenzas por amor á igualdade. Ou suprimir a espontaneidade para eliminar conflitos. Leo que con estupefacción que no País dos vascos e das vascas (agora está pouco utilizada esta frase, como os cataláns son uns, a eles non lles vai iso dos cataláns e as catalás, foise perdendo o costume, pero hai que manter a corrección política aínda a costa de te facer tan pesado como ridículo) pretenden dirixir os recreos, suprimindo o fútbol como causa de desigualdades e illamento das nenas, e escorándose máis polo brilé que é máis integrador. Aquí en Pontevedra tamén anda algún colexio con experiencias similares. Non tardo en lles dar o meu parecer: paréceme un intento vano por meterse onde non deben os educadores. O recreo é recreo. Cada quen fai o que lle peta, organízase como pode, segundo as diferenzas entre homes e mulleres (que as hai) e en función do carácter de cada neno ou adolescente. Pero é imposible un control exhaustivo de toda actividade do aprendiz, é inútil a pretensión de vixialo e dirixilo todo, resulta inútil e contraproducente controlar media hora de descanso intentando integracións, colaboración, solidariedade e amor pola humanidade. Os nenos necesitan espontaneidade, liberdade (as nenas que xogan ao fútbol con nenos son máis e en perfecta igualdade), pasar por dificultades de illamento, sufrir polo seu carácter tímido, recibir as consecuencias da súa matonería ou chulería estúpida. E necesitan conflitos. E aprender a resolvelos. Aí si deben intervir os educadores, en como controlar as emocións irascibles, en paralizar ao chulo de quenda que exerce como matón de patio, reprender á maledicente e experta en encirrar ás compañeiras para crear grupos enfrontados. Pero dirixir, programar e introducir doutrina en media hora de recreo paréceme un intervencionismo inútil. Nego con isto a eficacia do xogo na aprendizaxe dos alumnos? En absoluto. O xogo é desde o nacemento un instrumento de aprendizaxe ideal, eficaz e determinante. Tamén na infancia tardía e na adolescencia. Pero noutro ámbito e doutro xeito. Mesturar o recreo con esta intencionalidade paréceme querer invadir EE.UU.co exército de Padrón. Se de verdade se quixese levar a cabo un estilo educativo complementario ao das clases regradas, hai tempo que veño mantendo unha tese que ao parecer a ninguén lle gusta ou non a ve viable, pero na que sigo crendo tanto pola súa eficacia educativa como polo aforro e aproveitamento de espazos perdidos. Un dos grandes problemas cos que conta a mocidade actual é o do tempo libre, que nin é libre nin é tempo, porque practicamente está invadido polos trebellos electrónicos. Pois ben, dáse a casualidade de que neste país contamos con instalacións magníficas paralizadas de venres a luns. Andouse a gastar cartos en crear pavillóns deportivos en canta aldea existe, a Deputación implícase en construír campos de fútbol no medio do monte, cada alcalde pelexa pola súa piscina ou polo seu campo de deportes que non usa ninguén, e mantemos pechados con sete cadeados os campos ao aire libre e os pavillóns cubertos de seis ou sete institutos e colexios da cidade. Como é posible que os concellos non poidan organizar un equipo de titores deportivos, amantes do teatro e das artes plásticas, e lograr acordos con educación que non entorpezan o correcto funcionamento do centro para que esas instalacións estean aproveitadas polo menos as mañás e tardes dos sábados? Aí si, aí é onde se poderían programar actividades deportivas ben planificadas, ensaiar teatro, deixar mostrar as capacidades plásticas de moitos adolescentes, mesmo utilizar de maneira dirixida e ben programada as aulas de informática apagadas. Con tal programación (por falta de expertos no paro non sería o problema), as cidades poderían recuperar as competicións deportivas intercentros, algo que morreu por completo e sempre foi un aliciente para a práctica do deporte e para unha competencia san entre colexios, volverían as representacións teatrais aos amplos e luxosos salóns de actos cos que contan a maioría dos institutos que só serven para algunha conferencia ou para improvisacións de fin de curso onde se fai sen dirección nin ensaio o que boamente se pode, potenciaríanse as exposicións itinerantes entre centros das creacións de cada un deles... En fin, que moitos, xa sei que non todos, pero moitos alumnos aproveitarían un día de lecer creativo, cooperativo e ledo en lugar de estar aboiado no sofá da casa, na cama, xogando horas con trebellos electrónicos ou tirado nunha zona arredada do barrio fumando ás agachadas. Un programa serio que aproveitase as múltiples posibilidades que ofrecen os centros pechados durante a fin de semana considero que podería transformar lentamente o ocio dos nosos adolescentes. Intentar en media hora coartar a súa liberdade, suprimir o fútbol por machista e creador de conflitos e dirixir actividades encamiñadas a potenciar a igualdade eliminando as diferenzas paréceme un empeño baleiro e destinado ao fracaso. O recreo é iso: recreo, libre, espontáneo, solitario se un quere, para aproveitar as diferenzas, onde se mostran os conflitos, onde se pode ser como un é.

PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA