domingo, 29 de septiembre de 2013

ARZÚA CONTRA ARZÚA


EN resolución do 9 de agosto de 2013, a Dirección Xeral de Patrimonio Cultural, atendendo as indicacións do Comité Asesor do Camiño de Santiago, incoa o procedemento de delimitación do Camiño Norte, ruta da costa. Esta, ao igual que o Camiño Portugués, Ruta da Prata, Camiño de Fisterra, Camiño Inglés e Ruta do Mar de Arousa e Illa, compoñen o Camiño de Santiago, ademais, claro, do principal, o Camiño Francés. Ata este procedemento de delimitación, o Camiño do Norte, ao chegar a Boimorto, continuaba por Viladavil para unirse en Arzúa co Francés. Agora, atendendo á documentación do Comité Asesor, a Dirección Xeral propón que debe producirse a variación que segue a liña máis dereita: de Boimorto á Capela da Mota, na parroquia de San Estevo do Campo, continúe por San Martiño de Calvos e San Cosme de Oíns para empatar co Francés á altura do aeroporto. Esta resolución conta con dous meses de exposición e presentación de alegacións segundo ordena a lei.
Pois miren que curioso: a Asociación de Empresarios e Comerciantes de Arzúa e outras forzas vivas están premendo no alcalde para que presente alegacións, pois, ao parecer, esta desviación causaría graves prexuízos económicos á vila, ademais de que só ela conta coas condicións de ofrecer infraestruturas de calidade para o servizo que merecen os peregrinos. Descoñezo se o alcalde cederá a tales pretensións, pero sería baixeza que un dirixente dun Concello, por defender os intereses do centro da vila, tirase pedras contra tres parroquias das que tamén é o seu alcalde. Custa entender como se pode crer que o crecemento económico só é posible pola concentración. Quen lles di aos do centro urbán que a diversificación doutra ruta pola Mota, San Martiño e Oíns non repercutirá favorablemente na súa expansión? Desde cando o centralismo pailán é modelo de desenvolvemento? Calquera entende que o Camiño Francés dá vitalidade a Arzúa, e que medre e prospere desexámolo todos. Pero, que atrasada manía localista obriga a pensar que diversificar, potenciar e promocionar por tres parroquias do concello outra ruta vai en contra dos intereses do centro? Se ao final cedese o alcalde liderando Arzúa contra Arzúa, é así como entende o BNG a mellora do rural, non respectando o patrimonio e ignorando aquelas parroquias nas que só quedan vellos que van ao ambulatorio e á farmacia ao centro da vila?


PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO

domingo, 22 de septiembre de 2013

PORVENIR



CON MALOS RECUERDOS 

NO SE EDIFICA 

EL PORVENIR

MORREU UN CRÍTICO DA ALEGRÍA


MORREU Marcel Reich-Ranicki, o crítico literario de máis influencia e sona en Alemaña. Souben sobre el lendo a súa autobiografía ( Mi vida, Galaxia Gutenberg), que lles recomendo. É unha vida tan rica, chea de tanta experiencia e lecturas, narrada con tal fluidez e intelixencia, que, por forza, prende ao lector coma a mellor das novelas. Xudeu, marcado por un pai ao que non odiou nin nunca apreciou, só sentiu piedade por el, recoñece a importancia da Sinagoga coma club, o peso da tradición mosaica, pois "non hai no mundo outra relixión que sinta maior estima polas palabras e a escritura que a mosaica", non en van "as Sagradas Escrituras foron a patria portátil dos xudeus". Isto contribuiría a que as experiencias máis fondas, antes de vivilas xa as tivese analizadas e entendidas pola lectura. É curioso como todas esas emocións e sensacións que o neno ou adolescente pode ir descubrindo a tropezóns, el as interiorizase e debullase lendo a Shakespeare. Pero gracias ás palabras de Fausto: "Te lo aseguro: un joven que teoriza es como un animal que un mal espíritu hace girar en un seco brezal mientras en torno a él hay bellos pastos verdes", padeceu toda a súa vida co temor a se, por vivir só na literatura, quedaría excluído do humano, da auténtica vida.
Formado no esixente instituto Fichte, perdeulle o medo aos clásicos desde moi novo devorando teatro, poesía, novela, ensaio. E axiña descubriu que as cousas entretidas poden ser instrutivas e o instrutivo non ten por que ser pesado. Mais con ser un lector escritor que todo o debe á literatura, é curiosa a súa devoción pola música. Curtido entre Polonia e Alemaña nos momentos máis tráxicos do século XX, recoñece que era o amor o narcótico co que adormecer o temor aos alemáns e a música algo aínda máis forte e profundo que a poesía, pois removíao ata o máis fondo e arrebatábao nos momentos de maior tensión. Porque coa música provocouse o temor de Deus, espertouse o sentimento patriótico e apuxouse ás persoas á loita e á morte. Talvez, como admitiu Thomas Mann referíndose á súa obra, o que literatura e música buscan é a alegría. Idéntica á que Ranicki, o crítico temido, experimenta cando, poñéndose o sol, el escribindo xunta Tosia, a súa muller, que le á súa beira, lle adianta o final para a súa autobiografía: "Es un sueño; no puede ser verdad que los dos estemos juntos".

PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO

TEMOS SORTE DE QUE NOS ESPREMAN ESTES

Pregúntome con frecuencica, rodeados dos medios de persuasión dos que estamos, como é que aínda non comezaron as ringleiras de autobuses a transportar millares de persoas a dar grazas aos distintos santuarios que inzan a nosa xeografía. Tal e como deriva a situación, o lóxico non é que os devotos viaxen ao Corpiño, a Armenteira, Amil, San Mateo, non digamos o Apóstolo ou Santa Minia porque sexan avogosos para algún mal, senón única e exclusivamente para dar gracias polo ben que nos vai desde que, guiados pola fiabilidade da súa seriedade e das súas promesas cribles, votamos a D. Mariano Rajoy como presidente do goberno de España. Porque o asunto, coincidirán comigo, xa non se move no ámbito parlamentario, nas decisións económicas ou nas relacións exteriores; non, todo está xa moito máis achegado ao mundo da fe, a aquelo que se non o creo non o vexo. Porque en isto se está convertendo a clave das discusións e controversias neste país: só ver aquelo no que se cre. E así nos pasamos días lendo editoriais, escoitando parladoiros nas radios e nas televisións, nos que se martela sen piedade naquelas verdades de fe previamente aceptadas coas que se nos pretende facer ver o que non existe. Desde que este goberno chegou ao poder, dilixenciáronse dúas leis comunicativas á velocidade da luz que ninguén dá abolido. A primeira é que, dada a calamitosa herdanza aplicada a calquera ámbito que nos apeteza, aquí faise o que se pode; gustaría ou prometéronse outras accións, pero a herdanza é a que é, machiño, e debemos conformarnos con que nos dean, o que boamente se pode; gustaríame gobernar doutro xeito, pero... A segunda resulta aínda máis pezoñenta: todo canto se realizou (reforma bancaria, laboral, xudicial, pensións, educativa, etc.) ten o seu éxito asegurado segundo un razoamento indestrutible: se non se fixera, aínda estariamos peor. Os datos indican túzaros que o paro aumentou ata o milagre de agosto de crear 31 novos postos de traballo, que un número moi elevado de persoas ten que recorrer á beneficencia, que organismos internacionais avisan de que comeza a haber nenos mal alimentados, que algúns estudantes deben deixar os seus estudos porque non poden pagar as taxas, que as desigualdades son máis alarmantes, que os xubilados copagan polas medicinas, que se escatima en becas e se restrinxe canto se pode en saúde e servizos sociais, pero iso ten fácil explicación para este goberno: se non actuaramos como o estamos a facer, todo sería aínda moito peor. Como comprenderán, con esta metodoloxía podemos alcanzar contrastes científicos de resonancia internacional. Tomen como exemplo, para non meter o dedo na ferida dos amigos do goberno (o de Bárcenas verán como queda en auga de bacallau), o caso dos ERE en Andalucía. Que lles parecería se agora os avogados dos imputados saísen diante da xuíz coa desculpa máxica: é que, señoría, se o meu cliente non repartise de maneira arbitraria e caprichosa os cartos públicos para favorecer amigotes e sogras, se non creara unha rede de corrupción desta natureza (tal e como lle gustaba dicir a González, Felipe), sería moito peor; outros se encargarían de coller eses cartos e gastalos de maneiras aínda moito máis ruíns e rufianescas, porque se o meu cliente é certo que algo gastou tamén en vicios menores e coca, imaxine, señoría, e dispensando a súa cara, que lle parecería se caesen nas mans de outros desaprensivos sen escrúpulos dedicados a abrirlle a barriga cunha machada aos que puideran sospeitar algo ou encher o Guadalquivir de cadáveres de persoas que non lles resultasen gratas? Menos mal que o meu defendido actuou así, porque todo podería ser moito peor. E a xuíz Alaya, supoño, comprendería o razoamento pola súa poderosa lóxica e pecharía o caso. Pois no correr do tempo, así seguimos. Facendo o que se pode e todo aquelo que, de non facelo, nos deixaría aínda moito peor do que estamos. Por iso a miña proposta do comezo non é ningunha broma. Animo a que asociacións culturais, de veciños e de barrio, amigos dos amigos dos favorecidos por partidos varios e todos canto algo de fe lles quede, que inicien un proceso de peregrinación intensa e case interminable. En cada rexións saberán ben a onde ir. Cada quen que elixa ao máis milagreiro ou ao que máis xente reúna para alí xuntos dar grazas ao goberno. Se é de mal nacidos non ser agradecidos, que non se diga tal de nós. Somos conscientes de que se fai o que se pode e que todo podería ir moito peor. Non queda outra: ser agradecidos. Philip Roth, se non lembro mal, escribo de memoria, en “ Me casé con un comuista”, facíalle dicir a un personaxe: “Así son las cosas. Te joden y entonces te dicen: Tienes suerte de que sea yo quien te haya jodido”. Exacto. Peregrinemos porque todo podería estar moito peor e non vaia ser que nos caian enriba as soberbias. Tanto cuspir cara arriba non é bo costume. Porque no fondo os poderes que manexan os fíos e intencións últimas desta lenta desarticulación dun sistema que pretendía unha miga de igualdade e solidariedade social, saben que poden buscar a quen nos esprema aínda máis. Somos afortunados: esprémennos, pero temos a sorte de que o fagan estes.



PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA

jueves, 19 de septiembre de 2013

MARCEL REICH-RANICKI

¿QUÉ APRENDÍ DE MI CONVERSACIÓN ANNA SEGHERS? QUE LA MAYORÍA DE LOS ESCRITORES NO ENTIENDE DE LITERATURA MÁS DE LO QUE LAS AVES ENTIENDEN DE ORNITOLOGÍA. Y QUE SON LOS MENOS INDICADOS PARA JUZGAR SUS PROPIAS OBRAS, PUES, EN GENERAL, SABEN SIN DUDA LO QUE MÁS O MENOS HAN DESEADO MOSTRAR Y EXPLICAR, LOGRAR Y PROVOCAR. ESE CONOCIMIENTO ENTURBIA SU VISIÓN DE LO QUE REALMENTE HAN CONSEGUIDO Y CREADO. EL CRÍTICO DEBE ANALIZAR - CON LA MAYOR PROFUNDIDAD Y CUIDADO POSIBLES- LO QUE EL AUTOR HA ESCRITO. POR LO DEMÁS, NO DEBEMOS IGNORAR LO QUE ÉSTE TIENE QUE DECIR  SOBRE SU OBRA, AUNQUE SIN TOMARLO ESPECIALMENTE EN SERIO.


MARCEL REICH-RANICKI
MI VIDA



miércoles, 18 de septiembre de 2013

lunes, 16 de septiembre de 2013

CON DISCIPLINA, PERO SEN MEDO

NINGUÉN PODERÁ APRENDER SEN DISCIPLINA E MÉTODO. SEN ESFORZO E HÁBITO. PERO TAMPOUCO DEBEMOS ESQUECER QUE OS NENOS AMEDRENTADOS NON SABEN RAZOAR. 

REPETIR, REPETIR, REPETIR



AGORA QUE COMEZA O CURSO ESCOLAR, EN TÓDOLOS CENTROS DEBERÍA REZAR UN CARTEL EN CADA CORREDOR, PIZARRA, ORDENADOR:

"NON SE PODE DEIXAR IMPUNES A AQUELES QUE COMETEN PEQUENOS DELICTOS, PORQUE IRÁN MEDRANDO NA ESCALADA DE VIOLENCIA"

RAJOY E CATALUÑA


QUE Zapatero foi o máis prexudicial presidente, hai anos que os seus opoñentes se encargaron de convertelo en dogma de fe. Por iso me sorprende que diante das dúas noticias de moda na semana, non se cargara con maior artillería contra el. Sabemos que el creou a crise en EE.UU., trasladouna a España e confundiunos negándoa máis veces que Pedro a Xesús; que elevou a ministras a mozas ineptas, só pola súa cara feminista e pasaxeira de progresismo barato; que levou o país á miseria e ruína absolutas, e que, como consecuencia, por máis que Rajoy se farte de nos dicir a verdade, gobernar con sentido común e como Deus manda, levamos que agardar para a recuperación (máis ou menos o que a situación internacional decida). Por iso me estraña que ante a desfeita de perder a promesa do circo vendido que en Buenos Aires nos ían conceder e diante da millonaria cadea de cataláns desexando separarse do resto dos opresores españois, non saltasen máis voces berrando a unha: a culpa é de Zapatero!
Como a perda do circo olímpico puido ser máis unha bendición ca unha desgraza, centrareime en Cataluña. Non nego que Zapatero caeu nunha inxenuidade política que encheu de folgos aos separatistas. Pero que non se tranquilice con iso o actual presidente. As súas armas de silencio e dar tempo ao tempo poden afundilo. El encargouse de que estea admitido que non houbo peor presidente na democracia que Zapatero. Que non se durma, podería arrebatarlle o posto. Espera e silencio poida que lle dean resultado borrando a Bárcenas e con iso que dá en chamar melloría económica. Pero co andazo catalán non lle arrendo a ganancia coa súa táctica de deixar pasar e manter reunións secretas. Os argumentos falaces do separatismo calan cada día con máis forza en Cataluña. Pode meter a cabeza debaixo da area de Sanxenxo (de Sanjenjo, talvez prefira D. Mariano), mais os intelixentes estrategos secesionistas continuarán asediándoo con máis saña que Bárcenas e a economía xuntos. Sería inxusto cargar toda a responsabilidade nos dous últimos presidentes en que as comunidades máis ricas de- sexen separarse, o problema nace dos apaños da Constitución e continúa nas cesións interesadas de González e Aznar, pero se esa bondade boba de Zapatero serviu de esterco, este silencio e desidia de Rajoy conseguirán que os sonos do peor nacionalismo se cumpran moito antes do esperado.

PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO

QUE BONITA É PONTEVEDRA

Recuperando o río, mesturando arquitecturas nas pontes, transformando a cidade nun espazo para que as persoas poidan falar, encontrarse, pasear e reunirse, que bonita é Pontevedra. Vista desde lonxe, desde a Caeira, Monte Porreiro ou Montecelo, mesmo cruzando a Poio e observando desde Lourido como a ría se vai ensanchando, aínda que a Celulosa cuspa fume mesto, vese unha cidade encintada en primeiro por unha cincha de auga doce que acaba por se abrir e expandir brillando nas múltiples filigranas que o sol, as néboas ou a chuvia nos regalan cando peterrean co mar. Paseada no centro case todo peonil –logro que nunca os pontevedreses darán pago ao actual equipo de goberno polo seu firme convencemento na execución do proxecto-, contemplada no carozo que se alonga e bifurca coma espiña de peixe, regresas a un tempo escrito e non borrado polos estragos noutros centros históricos. Gozar nesas prazas de pedra e sombra, únicas, da Leña, da Verdura, do Teucro, da Ferrería, non é doado atopalo noutras cidades ou vilas. Baixar pola rúa Real, entrar no mercado agora retocado coa cor azulada característica que a moitas das súas restauracións lle aporta o arquitecto Portela, seguir ao Lérez, cruzar a Ponte do Burgo, a das Correntes, a da Arpa que zoa se te encamiñas cara a Monte Porreiro á beira do río manso, e desviarte se che apetece á Illa da Esculturas, esa idea de Antón Castro tanto tempo criticada e agora recuperada e recoñecida coma un espazo ideal que conecta a cidade dos estudantes, as zonas deportivas e o plácido remanso baixo as esculturas emboscadas entre as árbores, é ledicia que poucas cidades poden regalar. Que bonita é Pontevedra especialmente durante o verán. Tamén no entroido e noutras datas sinaladas. Pero especialmente no verán. Porque os contrastes, cos seus defensores e detractores, enchen o espazo de convivencia, crítica, respecto e aceptación. Acoden de lonxe os amantes dos touros para emocionarse na praza que deixa a soas a un home fronte a un touro fero, ao tempo que reclama aos contrarios a tal mal entendida festa para denunciar semellante espectáculo nestes tempos. Protestan uns e aplauden outros, pero todos aproveitan a cidade que os acolle e dá de beber. Certo que non só auga, porque algúns costumes de “peñas bárbaras” tamén aquí van chegando, mais calquera entende que nada pode ser perfecto. E como se programou para os cidadáns e a convivencia, tamén é no verán que comparten ledicia os fervorosos ou meros tradicionalistas defensores de procesións relixiosas, carroza da Peregrina e actos oficiais aos que lles gusta asistir, sen que, por laicos e consecuentes, as autoridades actuais participen deles. Laicos e crentes, tradicionalistas dos chamados PTV, nenos ataviados cos máis fermosos traxes tradicionais galegos (aínda que se cadra os pais non falen galego “porque no lo hablan bien” ou simplemente porque renegan del) mestúranse con nacionalistas convencidos ou mesmo fanáticos, funcionarios chegados doutras comunidades, viaxeiros entusiasmados pola beleza e entusiasmo co que os pontevedreses se dedican á festa. Hai durante o verán actividades tan variadas que nin nenos, nin mozos, nin vellos, nin amantes dunha música ou da contraria, poden lamentarse. Noites de verbena, charangas e coros, bandas e grupos invitan ao baile, a pillar sitio para observar o espectáculo desexado, alongando as noites ata ben cerca de que raia o sol. Dá xenio ver saír á xente polas noites, se cadra despois dunha longa viaxe desde a praia cruzando a Ponte da Barca, para encher a cugulo as tabernas e bares que por toda a cidade poden ofrecer cadeiras ao aire libre, sen fume, sen ruídos de coches. Polo deseño, pola tenacidade, pola fe no proxecto, a cidade converteuse no espazo idóneo para que as persoas gocen da ágora, do encontro, da tranquilidade de se deter e comentar e programar e charlar e tapear nun ambiente óptimo. Por iso son a cada paso máis os visitantes que fan correr a soa das virtudes da cidade. Porque no só o centro, non, tamén nos arredores os espazos verdes vanse impoñendo, as novas edificacións gardan coherencia co conxunto, e todo chama a que cada vez máis congresistas, turistas e curiosos se acheguen a esta cidade. O verán poderiamos dicir que remata coa Feira Franca. Como ben é sabido, porque o teño escrito en moitas ocasións, non son precisamente amante de palla,fume, disfraces e cheiro a graxa e chourizo. Pero iso non impide admitir que, cantos máis anos pasan, máis sona e proxección lle aporta á cidade. Vén sendo como a despedida do verán de terrazas, ledicia, espectáculo, festa e gozo para autóctonos e visitantes. Unha despedida que ata case sempre vén contando co tempo como aliado, converténdoa nun atractivo máis para esta cidade que, para quen non a coñeza, xa vai sendo hora de que o faga. Porque, señores, que bonita é Pontevedra. Agora ben, que ninguén se entristeza, que a identidade do verán esmoreza non significa que perda ningunha das súas vantaxes; e por se alguén o esquece, á volta, en tempo de nada, xa temeremos aí o San Froilán. E Lugo tampouco é das cidades que quedou durmindo nestes últimos anos.




PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA

jueves, 12 de septiembre de 2013

TENSIÓN



VIVIMOS EN LA TENSIÓN CONSTANTE

DE QUERER SENTIRNOS SEGUROS

Y A LA VEZ TEMER QUE NUESTRA VIDA 

SEA DEMASIADO PEQUEÑA



JOHN UPDIKE

lunes, 9 de septiembre de 2013

VEJEZ

"DURANTE TANTO TIEMPO ES TAL EL CALOR, TODO EN LA VIDA ES TAN INTENSO... Y ENTONCES, GRADUALMENTE, EL CALOR SE REDUCE, LLEGA EL ENFRIAMIENTO Y LUEGO LAS CENIZAS. 
HAI QUE APRENDER A BOXEAR CON LA VEJEZ
NADA TE ENSEÑA MENOS SOBRE LA VEJEZ QUE HABER LLEVADO UNA VIDA VIGOROSA"

PHILIP ROTH

CRUCE DE CAMINOS




PELÍCULA DESEQUILIBRADA. UNHA PRIMEIRA PARTE PRIMOROSA, LOGRANDO   RYAN GOSTING UNHA INTERPRETACIÓN SOBRIA E CONVINCENTE. NON HAI MOITO ESCRIBÍN UN PEQUENO TEXTO SOBRE RUDEZA E TENRURA , QUE ESTÁ AQUÍ PLASMADO DUN XEITO PERFECTO.  EXCELENTE. EVA MENDES, HISPANA FUXINDO DOS SEUS ACOSTUMADOS PAPEIS DE MULLER EXPLOSIVA E SENSUAL, DÁ UNHAS RÉPLICAS CRIBLES. A PARTIRES DA SEGUNDA PARTE, ADQUIRE UN TON DEMASIADO GASTADO SOBRE CORRUPCIÓN POLICIAL E NA TERCEIRA PRODÚCESE UN SALTO NO GUIÓN EXCESIVAMENTE REBUSCADO E SIMPLISTA. AÍNDA ASÍ, ESTA LONGA PELÍCULA VESE CON AGRADA, ATRAE DESDE O COMENZO MANTENDO SEMPRE A TENSIÓN E CONSEGUE UN FINAL NON POR ESPERADO MENOSO ELOCUENTE. CURIOSO, VÓLVESE A FUMAR COMA NO CINE DE ANTES.  

ESPERANDO Á XUÍZ ALAYA


A CORRUPCIÓN tamén fatiga. Saturámonos de solidariedade, de piedade, de beleza, de compaixón, de amor; como non fatigarnos da corrupción, sobre todo cando é tan constante, groseira e pailana? Deberían medir ben as doses de verquidos cheirentos aqueles que as programan, porque pode chegar o momento que nin as falcatruadas reais, nin o enriquecemento do extesoureiro do partido no goberno, nin os desvíos dos ERE, nin as merendas dos sindicalistas produzan o máis mínimo atractivo. Para todo existe un límite de resistencia, ata o máis ávido de morbo acaba cheo.
Eu, non o nego, xa cheguei a tal estado. Tanto é así que en canto comezan con informacións referidas á evidencia de tanta canalla, a onde se me vai a atención é aos asuntos máis triviais: que corte de traxe e gravata gasta o xuíz Ruth, se adelgazou Rosalía Iglesias como consecuencia da prisión do marido, como evolucionan as chambras de Cospedal e o seu sorriso a cada paso menos crible, a pinta declarada de arteiro dalgún deses funcionarios andaluces expertos en desviar fondos públicos para a sogra ou a impenetrable resposta facial cando menten todos eles. Pero o que me leva os sentidos desde hai meses é a fixación que me entrou polo seguimento pormenorizado das entradas e saídas –únicas imaxes que os cámaras son capaces captar– da xuíz Alaya.
A primeira vez que a vin tirando do carriño de documentos, altiva, segura, dona do seu corpo, impávida e imperturbable, quedei apampado. Logo estudei a firmeza da súa columna, a impenetrable mirada, o equilibrio nunca perdido ao camiñar, a firmeza nos labios, xamais puiden saber se sabe rir; e tamén me apliquei en seguir a variedade de modelos ben conxuntados que loce, unha miga excesivos se cadra para tomar declaración a tanto pillabán, pero sen dúbida a máis capaz de conxugar a actividade de xuíz coa de modelo.
Ultimamente ando para me quitar do vicio, nunca se sabe como poden rematar estes refrescos inicialmente inocuos. Decidín , por me dar algo de siso, lembrar as palabras de Proust que tanto me aplico: "Sucede coas mulleres que non nos queren coma cos seres desaparecidos: que aínda que se saiba que non queda ningunha esperanza, sempre se segue esperando", e déixoa que siga entregada a ese sumario monstruoso, que máis parece acaerlle a unha filla de Ceo que a unha simple mortal, por máis que esta sexa a xuíz Alaya.

PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO

QUE QUEREN DICIR CANDO DIN QUE SAÍMOS DA CRISE?

Entoemos cánticos de ledicia e gozo: os encargados de traer boas noticias andan anunciando de maneira dosificada que nalgún ano vindeiro tocaremos fondo e comezará a recuperación. Ministros, comunicadores varios, medios ben relacionados, economistas que cheiran os ulidos máis mestos nas cociñas do poder, veñen preparándonos para que, sen que se nos faga a boca auga, deamos algún pequeno brinco de alegría pola boa nova proclamada: a fin da crise chegará, as reformas darán froito, os sacrificios compensarán, medraremos, crearase emprego. Imaxinen a cara de Rajoy, amo e señor do tempo e do silencio, se para uns meses antes das próximas eleccións, esquecidos de que se borraron todos os discos duros sobre mafias no financiamento do partido, os indicadores ao grande dan algún respiro e, décima arriba, décima abaixo, os números navegan con lixeiro vento a favor. Prepárense para a mensaxe xa ben tecida polos asesores da arte en muxir votos: conseguímolo no pasado e outra vez nós, a pesar do pozo no que nos meteran os contrincantes corruptos e ineptos, só hábiles para acabar con todo, estamos devolvendo o país á senda do crecemento económico, do optimismo e da confianza . España comeza a ir ben de novo, porque demostrado queda que só con nós vai ben. Non se lles ocorra cambiar de voto agora que enfiamos o camiño da recuperación. Permítannos outros catro anos máis para situar este país na cabeza dos de Europa, co prestixio que se merece, porque o conseguido foi grazas ao esforzo de todos, aos sacrificios que xa anunciamos que resultarían dolorosos, pero velaquí os primeiros froitos, e isto só é o comezo, porque se confían en nós, a recuperación consolidarse. Sóalles a música, non si? Pois isto e o que nos espera se unha miga de melloría se plasma nos números e na apertura de telexornais e portadas dos diarios se amplifica e repite como é debido a mensaxe. E nós, anxos benditos, igual o cremos. O certo, en cambio, irá por liña ben diferente. Para cando sexa que se cumpran esas noticias que nos comezan a quentar os oídos – poida que para o 2016, 2017 ou 2018, todo irá mudando en función de variables inextricables-, as bondades e recuperación anunciadas non poderán desapegarse dun retroceso innegable na calidade de vida. Darémonos cun canto nos dentes cando o paro non supere o 20%, conformarémonos con traballos de puro lixo, aceptaremos máis horas e peores condicións por moito menos salario, resignarémonos ao copago sanitario, estudar con garantía de futuro pertencerá cada vez máis a un determinado grupo con medios económicos, as diferenzas entre clases incrementaranse de maneira cada vez máis groseira, os servizos sociais para vellos, enfermos e dependentes de todo tipo tenderán á desaparición, a rendas de traballo continuarán pagando máis impostos que as de capital, o deterioro democrático continuará polo cavorco polo que xa esborrexeu e a resignación oculta e vergonzosa do conxunto social resumirase de maneira ben simple: bendigamos este mal, de non facelo, todo podería ir aínda moito peor. Trasladado ao mundo da mafia, vén sendo coma cando os matóns do capo do barrio se presentan no teu local esixindo un incremento da mordida que te deixa na miseria: págalo, poida que anegado en rabia e bágoas, pero pagas, porque do contrario sabes que á mañá seguinte non terás nin local nin pernas. Que nos anuncian, entón, cando nos prometen que máis cedo ca tarde sairemos da crise? Pois iso: que a meirande parte do beneficio do noso traballo irá para impostos, que os servizos públicos iranse correndo de maneira case imperceptible pero firme e constante cara unha privatización excluínte, que a esixencia e necesidade de xustiza mudará en actividades piadosas, que os servizos de atención aos desfavorecidos pareceranse máis a casas de beneficencia, que as diferenzas de clase faranse máis evidentes, que o poder se concentrará en menos mans, que as decisións democráticas teledirixiranse por control remoto e que, se non somos bobos de todo, demostraremos ter ben aprendida a lección que con sádica friaxe nos ensinaron nestes duros anos: ou pagamos o que se nos esixe, tal coma o propietario do seu bar fai cos matóns do barrio, ou xa sabemos o que nos queda: quedar sen bar e sen pernas. Así as gastan os poderes de verdade. Sen monadas. Pola brava. Isto e non outra cousa é o que se nos quere dicir cando nos din que estamos tocando fondo, que moi axiña, en canto se realicen unhas cantas reformas profundas máis e dean os froitos esperados as xa realizadas, sairemos da crise e todo volverá ao bo camiño.


PUBLICADO EN EL DIARIO DE PONTEVEDRA

lunes, 2 de septiembre de 2013

MEMORIA

"PORQUE LA MEJOR PARTE DE NUESTRA MEMORIA ESTÁ FUERA DE NOSOTROS, EN UNA BRISA HÚMEDA DE LLUVIA, EN EL OLOR A CERRADO DE UN CUARTO O EN EL PERFUME DE UNA PRIMERA LLAMADA: ALLÍ DONDEQUIERA QUE ENCONTREMOS ESA PARTE DE NOSOTROS MISMOS DE QUE NO DISPUSO, QUE DESDEÑÓ NUESTRA INTELIGENCIA, ESA POSTRERA RESERVA DEL PASADO, LO MEJOR, LA QUE NOS HACE LLORAR UNA VEZ MÁS CUANDO PARECÍA AGOTADO TODO EL LLANTO".

M. PROUST.


LA QUE NOS HACE LLORAR UNA VEZ MÁS CUANDO PARECÍA AGOTADO TODO EL LLANTO.

EXAMES DE SETEMBRO


SETEMBRO está á volta. Nos primeiros días, os alumnos que non aprobaron tódalas materias en xuño, han de se presentar a unha proba extraordinaria. Entre os que se ven nesta necesidade hainos con unha, dúas ou se cadra tres materias que non deron superado por algunha dificultade especial para ese contido, por despiste nalgún momento do curso, unha mala comunicación cun profesor determinado ou mal cálculo á hora do esforzo. Outros, cargados cun carro de materias, ata sete ou oito, soen ser alumnos cun abandono declarado ou soterrado diante do estudo. Entre os primeiros é probable que superen as materias pendentes, pois, probablemente axudados nunha academia ou polos propios pais, complementaron o esforzo insuficiente no curso ordinario; os segundos, ao igual que en xuño e durante o curso, demostrarán a súa negativa, polas razóns que sexan, a intentar remediar o fracaso. Son eses que nin saben hora nin lugar de exame, chegan sen material, nada estudaron durante o verán –aínda que estivesen horas e horas pechados e enriba dos libros– e probablemente se mofen diante das probas ou as entreguen en branco. Para eles non é unha segunda oportunidade, simplemente unha repetición do martirio que lles supón o sistema escolar. Como romper o negativismo, desconfianza, temor e ás veces resentimento diante dos estudos destes alumnos é un dos retos máis importantes cos que se encontran os plans de estudos, currículos e a organización dos centros, por máis que moito profesorado se desespere intentando un remedio. Case sempre atrasos acumulados, carencia de hábitos e interferencias da personalidade se mesturan para dar como resultado un adolescente inseguro e frustrado, sempre descontento consigo mesmo por máis que o rebote en rebeldía, chulería ou desinterese groseiro.
Só entrar na aula, por máis que algúns se empeñen en ver prexuízos, o bo mestre sabe quen se aplicou e quen non durante o verán; quen puxo ganas de superarse e quen se rendeu e non puido e por iso non quixo saber enfrontarse á dificultade. Os que melloraron e aproban, seguro que contaron con alguén que estivo ao seu carón, lles axudou a facer, a entender, porque só se entende cando fan con nós, cando se produce a empatía activa. Os outros case seguro que recibiron un montón de sermóns, pero ninguén soubo ou puido facer nada a canda eles. E non se aprende recibindo prédica, só cando se acompaña na acción de aprender.

PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO

COMO METERSE NO AVESPEIRO

Paseando pola praia, tomando unha cervexa nunha terraza ou escribindo unha columna para o xornal todos podemos ser moi agudos, clarividentes e decididos. Pero situados no posto de mando, no lugar onde por indecisión, mal medido o tempo, pesimamente calculadas as previsións ou atordados polas presións de intereses múltiples que sepultan ao político, acordar determinadas opcións de intervención internacional non é tarefa doada. Para iso os eliximos, para iso se presentan, esa é a súa obriga, contan cos mellores asesores e todo tipo de medios, podemos atacalos. Pero aínda así, hai avespeiros nos que, por máis protección que tomemos, un non está libre de saír picado. A experiencia de guerras pasadas é espantosa. Os exemplos da exYugoslavia, Ruanda, Iraq, Afganistán, Libia e o eterno conflito entre Israel e Palestina, indican que nin os EE.UU., nin a ONU, nin a OTAN (Europa é sabido o pouco que pinta) demostraron boa información e previsións fiables tanto naquelas intervencións tardías coma nas inxustificadas e movidas por comenencias estrañas. Nuns casos permitiuse que millóns de persoas inocentes, mulleres e nenos, pagasen coas súas vidas os odios e fanatismos irracionais desatados entre a poboación. Noutros, co gallo de solucionar unha esaxerada e distorsionada temible ameaza, converteuse aos países intervidos en covas de ladróns gobernados por señores da guerra aos que se lles venden armas pola avaricia de suculentos negocios. O terror máis cruel reina en Iraq despois da desastrosa intervención alentada polos tres mosqueteiros fotografados moi altivos nas Azores. En Afganistán as mulleres seguen sendo esmagadas coma chinches, os bandoleiros mandan nos territorios e o único negocio que prospera é o da papoula. Lembrarnos dos Hutus e dos Tutsis equivale a introducirnos nun volcán de terror, como ben nos contou Kapuscinski en Ébano. Regresar co acordo a Srebrenica avergónzanos ao comprobar a timidez e vacilación á hora de cortar polo san. Polo visto, o dereito internacional e os organismos encargados de que se cumpra, incluído o Tribunal Internacional de La Haia, demostran lentitude, inoperancia e arbitrariedade. Agora, as brasas nas mans da ONU, Obama, Cameron e Hollande saltan do lume de Sira. España, escaldada polo erro maiúsculo de Aznar, mantén de momento o pico calado, pensa que así está máis guapa e se cadra é certo. Pero o dilema baila no cribo: chega con medidas económicas e diplomáticas?; permitimos que, por se manter no poder, un ditador masacre con gases , contra todo código internacional, á poboación civil ou intervimos no centro do inferno para que se escagalle aínda máis o desastre desordenado? Como debe ser a intervención? Leve, a distancia, enviando tropas ao caldeiro das brasas, amagando, sen correr risco para os soldados occidentais, tal e como tal vez lle guste ao Pentágono? Cal será e que aportará a investigacións das Nacións Unidas? Que fiabilidade nos merecen despois do fracaso de Iraq? Que clase de legalidade internacional usamos para intervir nun caso e non noutro? Non lle arrendo as ganancias a quen deben decidir. Porque, entre outras pésimas consecuencias, a favor de quen se interviría? Dos rebeldes? Sábese quen son, que pretenden, que grao de democracia poderían implantar no país? Coñecendo, ademais, a oposición frontal de Rusia, que se derivará dunha intervención no miolo do inferno? Acabar con Al Asad traería un mínimo de orde e interlocución á zona? Aplicase unha dose de escarmento para que persista unha guerra de baixa intensidade? Obama e Cameron están diante dunha decisión de enorme transcendencia: calcular a repercusión interna, as consecuencias internacionais e cubicar ben o límite para non causar máis mal ca ben. E mentres todas as variables van ao centro de cálculo, os intereses pelexan coas obrigas morais, os temores coa necesidade de determinación e a dilixencia coa prudencia, o certo é que milleiros de nenos foxen do lume e das bombas e dos gases asasinos, o país derrúbase, a zona aviva a polvoreira que xa era e o mundo, por non existir unha legalidade ben establecida e aplicada, convértese en máis inseguro e inxusto. Con excesiva frecuencia banalizamos sobre a responsabilidade, capacidade e importancia da acción política. En situacións así e cando deberiamos reafirmarnos na conveniencia dunhas institucións máis eficaces e libres, que conten coa lexitimidade internacional para optar en dilemas tan delicados e de imprevisible consecuencias. Meterse no avespeiro sirio esixe, antes de nada para evitar o sufrimento dos inocentes do propio país e logo para un mínimo de orde no mundo, un tempero e capacidade de análise, valentía e independencia que non son doadas, nin para os políticos concretos que han decidir nin para as institucións que as deben sustentar. Pero compre a acción, non queda outra ca meterse no avespeiro, o malo é como.


PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA