sábado, 30 de junio de 2012

PAIS

MEDRAMOS E DESCUBRIMOS QUE OS NOSOS PAIS NON SON PERFECTOS, NIN HEROES, NIN SANTOS. VANSE ACHEGANDO Á ÚLTIMA HORA E DESCUBRIMOS QUE CRISTALIZARON EN  TERCOS, AVAROS, INFANTÍS. E MENTRES O IMOS DESCUBRINDO, OS NOSOS FILLOS XA SE DECATAN DE QUE TAMPOCO NÓS SOMOS PERFECTOS, NIN HEROES, NIN SANTOS. E QUE NOS IMOS PETRIFICANDO EN TERCOS, AVAROS E INFANTÍS.

BORRACHOS E LACAZÁNS

Os que opinamos con frecuencia, sexa de boca ou por escrito, estamos condenados a dicir bobadas. A min non me gusta nada repasar o que quedou escrito por se me dá un pasmo e se me poñen as orellas coloradas coma un tomate. O falar non ten cancelas e ás veces somos tan precipitados e irreflexivos nas nosas análises, que vergonza nos daría se cun mínimo de siso e rigor analizaramos moitas das opinións que emitimos a bote pronto, por unha simple impresión ou por repetir o que se leva en determinados momentos. Vén isto a conto, porque o mesmo que me aplico a min, non faltaría máis, aplícollo ao veciño, e ultimamente estou farto de escoitar falacias simplista e tan estúpidas que, pola dinámica da repetición, acaban sendo dogmas de fe. Tomarei como exemplo dúas declaracións de dous importantes empresarios, recollidas en tódolos medios nacionais. A primeira escoiteina nunha radio á hora do informativo máis importante do día. Non lembro o nome nin interesa para o caso, o relevante é que se trataba dun alto representante dos empresarios da construción non sei se de Levante ou Andalucía. A súa lección para o resto da cidadanía podería resumirse así: Este país sairá adiante (dose de optimismo bobo co que o politicamente correcto obriga a comezar toda manifestación pública), sempre saíu, agora non será menos, pero debemos recoñecer que vivimos nunha festa que non nos podemos permitir. Para entendérmonos (agora entra o lado pedagóxico do discurso), é coma se estiveramos de festa durante toda a noite, copa vai, copa vén, bebendo por riba do que podemos pagar, e agora cómpre saber que estamos na resaca, que debemos recoller entre todos o lixo da noite de esmorga. Así se despachou o filósofo construtor. Nada novo baixo o sol. A lección non fai máis que repetir o discurso manido dende hai catro anos de que todos – a clave é: todos- fomos uns gastadores, dilapidadores, irresponsables dedicados a vivir por riba das nosas posibilidades. A peculiaridade da exposición deste exemplo elixido está na noite de esmorga, talvez porque é ese o campo pedagóxico do que mellor se podía servir o citado empresario. Pois permítanme que rebata de raíz a base do argumento: non é certo que neste país estiveramos todos – a clave, repito, é: todos- de esmorga, copa tras copa, e agora debamos pagar as consecuencias. Esa é a trampa falaz pola que se desexa confundir ao cidadán. De esmorga, dilapidando, gastando máis do que debían, ganando máis do que ninguén debería ganar, especulando, enganando, realizando negocios sucios, corrompendo ás institucións, creando postos políticos innecesarios, planificando mal, investindo peor, abusando e enriquecéndose de maneira groseira e escandalosa estiveron un poucos – algúns-, pero a maioría non. A maioría non incrementou os seu salario, os funcionarios non participaron de ningunha festa, o salario dos médicos e enfermeiras non son os causantes das débedas da seguridade social, os mozos licenciados non fundiron as empresas cobrando 900 euros ao mes, o asalariado que pediu un crédito para mercar un piso desproporcionadamente caro non dirixiu a liña de investimento, risco e malversación dos bancos. A festa foi só de algúns. Andaron de copas, gañando cartos a moreas, levándoos a paraísos fiscais, continuando co bucle infernal de investir no solo e no ladrillo uns cantos. Non é certo que todos viviramos por riba das nosas posibilidades nin en festas irresponsables, sen formarnos nin prepararnos par investigar e innovar. Os pensionistas, os funcionarios, os centros públicos educativos e os hospitais non foron os causantes da festa rachada. Aplíquense o da esmorga estúpida quen andaron nela, pero non nos metan aos que nos deitamos e erguemos por norma á nosa hora. A segunda declaración corresponde a un empresario de supermercados con grandes beneficios nos últimos anos. Alédome por el e a súa empresa. Pero as simplezas coas que pontificou en dúas declaracións non deixan de resultar ridículas. A súa mensaxe é tan breve como simplista: para que España non funda debe traballar máis, coma chinos chegou a dicir. Que grande verdade! Pero traballar máis quen? En que? Como? Eu vou con frecuencia ao seu supermercado -estou tentado de ir cada vez menos- e non vexo precisamente que os seus empregados sexa lacazáns, nin perdan un segundo.Todos andan afanados cumprindo de maneira variada en cada función do negocio: repoñen produtos, removen expositores, realizan funcións de limpeza, informan, van da caixa á peixería, da peixería á droguería, da droguería á carnicería, sen rechiar, sempre cun sorriso, amables, dedicados. Deben os seus empregados traballar máis horas aínda, talvez baixarlles o salario, ir tamén polas noites, días santos e festas do patrón ao traballo? Que simpleza é esa de que temos que traballar máis? Coma se non houbese xente que traballa de sol a sol, coma se os traballadores deste país fosen uns preguiceiros natos... Non traballan os nosos mozos licenciados horas sen taxa por mil euros?; non traballan os operarios da construción con chuvia e sol?; non traballan os médicos de garda?; non traballan os profesores pelexando días tras día cos nenos e adolescentes?; non traballan os empregados que deben facer horas extraordinarias sen cobrar e sen dar pío?; non traballan as mulleres que realizan a limpeza de oficinas?; non traballan os comercias que deben vender o invendible a ritmos de visita e enxeño excepcionais?; non traballan os xornalistas, tendeiros, panadeiros, bancarios, garda civís, condutores, mariñeiros e gandeiros? Se non saben que dicir, que calen, pero non repitan sandeces. Que o problema non é de fácil solución, admitido. Que cómpren correccións en múltiples áreas sociais, concedido. Que haberá que racionalizar gastos e funcións, de todos sabido. Pero repetir ata fartar para que todos o dean por certo que o problema se concentra en que somos lacazáns e de que andamos de festa, nada de nada. Certo que algúns andaron de festa rachada e queren continuar con indéntica marcha. Eu quero saber quen andaron nela e, por suposto, non estou disposto a seguir pagándolles as copas, que é o que eles pretenden: convencernos de que nos emborrachamos todos e que todos corramos cos gastos, incluso máis os que nin fomos convidados á esmorga. Tururú!




PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA

lunes, 25 de junio de 2012

TUS BRAZOS

ACOSTADO, A TU LADO
ESTOY ACOSTADO A TU LADO, TUS BRAZOS
ME ESTRECHAN, TUS BRAZOS
ESTRECHAN MÁS DE LO QUE SOY
CUANDO ESTOY ACOSTADO A TU LADO Y
TUS BRAZOS ME ESTRECHAN.


ERNST JANDL

domingo, 24 de junio de 2012

FILLOS

A ANGUSTIA ALÍVIASE ALGO CANDO OS FILLOS VAN MEDRANDO, PERO NON DESAPARECE NUNCA. COMA TODOS OS GRANDES E FERMOSOS MISTERIOS DA VIDA, NA SEMENTE DAS MELLORES ESPERANZA VÉN ENCADEADA A ANGUSTIA POLO TEMOR. NON HAI MELLOR REGALO PARA UN FILLO QUE A TRANSMISIÓN DA CONFINAZA DE QUE O MUNDO, A PESAR DE TODO, É UN LUGAR SEGURO. 

CHEGOULLE CON ODIAR AO PAI




CANDO Vargas Llosa pensaba en La ciudad y los perros, non só estaría disposto a roubar a súa nai para escribir, senón a vendela a unha mafia de trata de brancas. Así opina Javier Cercas na magnífica introdución á edición conmemorativa dos cincuenta anos da publicación da novela coa que arrancou a carreira do escritor peruano. Non sei ata que punto pode ser certa afirmación tan crúa, pero si que a vocación do Nobel era volcánica e tenaz. O empeño e convicción de Llosa poden compararse aos do seu admirado Flaubert. Dende adolescente andou directo detrás do que quería sen reparar en sacrificios nin riscos con tal de ceibar en ficción eses demos que o consumían, ata convertelos en historias superiores á realidade, pois ao reinterpretala axudan a vivila mellor. Sexa ou non esaxerada a afirmación de Cercas, o que non se pode negar é que o apostoun todo detrás da idea de ser escritor. E conseguiuno.
O éxito dependeu da confianza e constancia detrás do seu empeño. Abandonar o país, pasalo mal en París, estudar, traballar na radio, dar clases, vivir de bolseiro en Madrid, pelexar por publicar, ler, ler e ler, fortaleceron a vocación nos anos esenciais nos que se perfila o futuro. Pero existiu detrás, apuxando dende o fondo da súa intimidade, algo que pesou máis: o odio ao pai. O propio escritor díxoo e escribiuno: quen o levou a escribir con esa necesidade insaciable foi o pai odiado, ao que necesitaba contradicir pola súa maneira autoritaria e brusca de aparecer na súa vida. Mario era un neno adorado entre mulleres. En Cochabamba, Piura, Arequipa, por canta cidade foi pasando na súa infancia, o neno vivía entre familia ampla e unha nai dedicada. Ata que aos dez anos aparece un señor que lle rouba a súa nai, que os maltrata, que o quere endereitar, que se ri da súa educación delicada, e pretende convertelo nun machote insensible. Este pai violento acaba por internalo no Leoncio Prado, para que o lirio Marito se faga un home entre militares. Aí se fraguou a fortaleza inquebrantable de Vargas Llosa. Aí se xera o magma da súa primeira historia. Aí, na síntese do internado onde conviven os nenos de Miraflores coa variedade do resto do país, reordenando a experiencia para facer fronte ao pai, é onde queda escrito na súa alma que escribirá unha gran novela. Non escribiría unha, senón varias, e non lle fixo falta roubar á mamá.


PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO

DEUS CASTIGA SEN PAU NIN PEDRA

Tal e como está o país e o mundo, ata dá pena meterse co presidente do goberno. Eu, que fun educado en estrito colexio de curas, son moi mirado á hora de cargar contra quen pretende conciliar os intereses da maioría, como entendo que intentan todos os presidentes. Neste momento, no que vivimos unha agonía tortuosa, case se me quitan as ganas de petar contra un gobernante zapateado polas adversidades sen respiro. Pero, se me ven ao acordo o seu estilo partidista e desleal co país para conseguir o cargo, non teño máis remedio que recordarlle ao sr. Rajoy que pola súa propia culpa se lle acumulan moitos dos males que o desconcertan e que, como diría miña nai, Deus castiga sen pau nin pedra. Durante a súa etapa de conquista da presidencia, Rajoy demostrou dúas verdades incuestionables: que se pode ser presidente do goberno de España sendo galego e non dando nin unha triste palabra en galego, case con arrogancia, con estudada teimosía; e, tamén, que se aproveitamos as desgrazas complexas, excepcionais, extremas, en gran medida globais sobre un país centrando a culpa contra dun moneco expiatorio (Zapatero), o conxunto dos votantes pode chegar a crer que é certo, que todas as desgrazas sucedían única e exclusivamente por aquel inepto e desnortado presidente (o peor da democracia, dicíase con certeza científica), que non atinaba unha a dereitas nin a esquerdas e que nos levaba sen remedio ao pozo da ruína económica e moral. Esa foi a táctica de Rajoy e os seus asesores, pretendendo aínda agora estirala (a cada paso menos, non dá máis de si a falacia) amarrándose á herdanza pezoñenta recibida, esperando resistir ata que os ventos amainen internacionalmente. Na práctica, non en galego, xa sabemos que Rajoy non fala, viña dicindo: arredádevos, aí vou eu, un home preparado, cun equipo honrado e de excelencias, formal e serio, traballador, con palabra e capaz de gobernar con sentido común e para todos; que se arreden os que están afundindo o país, que aquí chega o salvador: mercados, políticos autonómicos e internacionais, empresarios, inversores, elites e clases medias daranse conta que nós si sabemos o que lle interesa á xente, somos rectos e firmes, non mentimos, nin andamos con trasacordos, somos de fiar. Isto sálvase en canto se convoquen eleccións, se arrede o mal e entre eu, o salvador. Nin seis meses fixeron falta para contrastar que nin verdade, nin confianza, nin mellora, nin trazas, sobre todo se temos en conta a conduta trapalleira, frouxa, atordada e case digna de mágoa do actual presidente. Queimados os folgos nas primeiras medidas agresivas que lles estalaron nos fociños coma foguetes sen pólvora (reforma laboral, suba de impostos, recortes en educación e sanidade, submisión absoluta a todo canto intuían lles gustaría aos poderes exteriores), entrou el co seu equipo en etapa de incredulidade. Coma boxeadores tocados manifestaban os seu desconcerto a través dos medios nacionais e internacionais clamando no deserto: fixemos cantos nos solicitastes, esprememos á poboación ao máximo, fomos contundentes, aí está a reforma laboral, velaí as promesas de que seremos serios e guiadiños... que máis esperades de nós, pregúntanse desorientados, valédenos, botádenos unha man. E nisto esboura Bankia. E despois chega o crédito salvífico que non é rescate. E aí temos ao pobre presidente dicindo hoxe unha verdade, mañá outra, sen enganar nunca, primeiro solucionando problemas a base de exercer presión coma un machote para ir ao fútbol contente, logo recoñecendo que o rescate financeiro non quedou de todo aclarado; ora arrimándose a Merkel a ver se lle caen unhas faragullas, ora implorando ante Obama (supoño que con el si falaría galego se fixera falla) que o salve desta cruz, sempre e en todo lugar, repetindo os cinco puntos ben aprendidos que o seu equipo lle ensinou e que por máis que os pregoa non convencen nin a Krugman de que ten un plan. A pesar do apuro e desconcerto, aínda lle quedan tics do pasado para lanzar de vez en cando a receita á que recorre como remedio falso: todo isto ocorre porque antes non se fixo o debido. Non tal. Todo isto ocorre porque nin o presidente anterior ni o actual abordaron o problema con amplitude de miras, con humildade e xenerosidade, antepoñendo o ben do país ao de partido e ao particular. Todo isto ocorre porque nunca chega o momento de aceptar que é de tal gravidade o problema, que para pesar algo en Europa, enfiar nun camiño de recuperación e dar confianza ao mundo de que somos un país fiable, os dous principais partidos deben acordar uns mínimos dispostos a defendelos con uñas e dentes. Todo isto ocorre porque temos políticos tan mediocres e curtos que se conforman con gobernar coa idea de que non goberne o contrario, non co fin de arrimarse en momentos excepcionais. Todo isto ocorre porque desgastando ao contrincante, desgastouse ás principais institucións do país e ao propio país no exterior. E así, tal e como el menosprezaba ao seu antecesor, estano desprezando a el agora na casa e fóra. Non as fagas, non as temas. Pero iso, á fin, é o de menos, o malo é que quen máis padece é a poboación sobre a que recaen os despropósitos destes enredadores de falsas solucións.




PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA

domingo, 17 de junio de 2012

AMIZADE ENTRE LADRÓNS




O PROBLEMA non son os cartos. Será por cartos. Non podreceron nin se evaporaron. O malo é que foxen coma auga dun goxo. Non hai quen dea termado deles. Líquidos e áxiles buscan as regañas polas que filtrarse para desaparecer da terra erma. Buscan prados e vales nos que medrar, queren sol e auga fresca. Outras terras máis fértiles e os paraísos fiscais acollen sempre a estes cartos desencantados e inseguros. Nunca pousarán onde reine o temor e a inseguridade. España converteuse nun dos reinos máis inseguros de Europa. Pero a propia Europa vai toda camiño da incerteza. Unha mágoa, porque era (é) un proxecto posible. Complexo. Pesado. Un proxecto lento, revirado, freado por nacionalismos ruíns, paralizado por unha maquinaria burocrática inoperante. Pero talvez o proxecto máis atractivo da segunda metade do século XX. Mais por tanto peso e inoperancia, Europa estase atascando, tarda en decidirse, cae no trasacordo, dubida, obedece a amizades tramposas. As poleas de decisión moven con tanta dificultade a maquinaria que os cartos foxen, temen racharse no renxer de rozar ferro contra ferro. E engánanse os países que se consideren superiores e a salvo, aqueles que pensen que aproveitándose da quebra sacarán tallada. Se o proxecto rebenta, perderán todos, non sós os cinco que xa manifestan os síntomas da infección aguda.
O problema non son os cartos. Eles sós non teñen vida. O problema é claramente político: a falta de decisión e cohesión en Europa. Como que non é posible cambiar de rumbo? Cómpren líderes convencidos da necesidade de axilizar as institucións, que as convertan en verdadeiros motores lixeiros de decisión conxunta e eficaz. Exasperan catro anos de tan lentas reunións para repetir erros. Necesitamos repensar o proxecto, recortar burocracia inútil, podar organismos baleiros, alixeirar a maquinaria que paraliza e retarda toda medida eficaz. E non temer perder soberanía en favor da transparencia, a cohesión e a solidariedade. Repensar o proxecto significa establecer xerarquías, saber se é antes o home ou a ganancia, a educación e a saúde ou a falta de regulación para que imperen os sen escrúpulos. Porque Europa é o problema, está dito, pero non o é menos que tantos cartos estean en mans de ladróns desalmados, pois xa se sabe que non hai nada tan firme como a amizade entre ladróns. Europa debería facerlles front e.

PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO

sábado, 16 de junio de 2012

O BANQUEIRO DE DEUS TEN MEDO

Moitas veces penso se non inventarei as noticias, se non me deixarei levar pola miña imaxinación dada á quentura, transformando o feito obxectivo en asunto novelesco. Pero non. Contrasto informacións de distintos diarios, repaso por se o soñaría ou moldearía os datos á miña comenencia e non me equivoco. É certo. Sucede o que tanto sorprende. Lean e dirán vostedes se é ou non é. Disque o banqueiro de Deus tiña medo de que o matasen. O banqueiro de Deus? Ten Deus banqueiro? Que non se me perdoe nin un só dos meus moitos pecados, pero dende cando Deus ten un banqueiro ao seu servizo? Para que o quere? Trato de buscarlle a utilidade e non lla atopo. Intenta dedicarse a dar crédito, recolle os aforros das mulleres piadosas, negocia con futuros, inviste en Inditex, en Facebook? Desexo que mida ben as súas xogadas. Tamén Deus anda metido en negocios sucios, branquea cartos das armas e das drogas, da prostitución, do xogo, do crime? Deus? O dos xudeus, o de Nazaret, o dos pobres, o dos perseguidos, o dos orfos, o dos nenos? Entendo: non é banqueiro de Deus, é da Igrexa católica, do Vaticano, dirán para poñerme cos pés no chan. Ben. Aínda así. Por que teme pola súa vida? Como pode ter medo de que o maten? Viven no Vaticano baixo tensións paranoicas? Cheira tanto a podre o ambiente nesas santas mordas?Sempre que podo repito as tres partes de “El Padrino”, calquera delas me parece moi instrutiva, pero da trama da terceira, polo que se vai vendo, non andaba moi fóra rego Coppola. Espionaxe, chantaxe, ameazas, medo, roubos, maquinacións para acabar co inimigo, intrigas de capelas, segredos de sotanas, ambicións do máis humano, todo ben aliñado coa hipocrisía e finura da alta diplomacia, conforman unha paisaxe de corrupción e podremia coma a de calquera das peores empresas dos peores mafiosos. Modélico. Atordado e non ben recuperado do anterior, comprobo como a varios políticos moi achegados ás teses da Igrexa católica se lles fai o cu manteiga intentando convencer a un magnate americano para que monte unha enorme casa de xogo e meretrices na súa comunidade. Non me tomen por estreito. A min “La casa verde” e “ Pantaleón y las visitadoras” sempre me pareceron unhas magníficas novelas, pero que os vixiantes para que en “Educación para la ciudadanía” non se adoutrine nin unha coma contra os principios polos que con tanto celo pía Rouco Varela; os mesmos que non ven razón para un imposto sobre os bens da igrexa; os sempre atentos por non molestar nin unha miga ás autoridades eclesiásticas, que sexan eles, precisamente eles, os máis afanados por levantar unha vulgar Sodoma e Gomorra nos arredores de Madrid ou Barcelona, non deixa de me sorprender. Será, claro, que non atino a comprender o impulso que daría ao emprego unha empresa de tales características. E por se non tiveramos motivo para o pasmo, a cada paso líome máis coas cantidades que manexan os nosos expertos en asuntos da alta banca. Recoñezo e dáme vergonza, maldito como falo en serio, non dominar con máis soltura os asuntos de números. Dende hai anos veño insistindo na necesidade dunha cultura científica imprescindible tanto ou máis ca literaria ou artística, noxo debería darnos entender só estas como síntoma dun mínimo cultivo. Pero aínda admitindo a miña debilidade numérica, alguén podería dicirnos dunha vez onde acaban os salvavidas de miles de millóns para os estafadores? Onde comeza a usura, cales son os límites entre o desfalco, o roubo puro, a mala xestión, os descaro, o abuso, a incompetencia e o delito? Como se pode pasar de tres mil millóns a nove mil, catorce mil, dezanove mil e vintetrés mil no tempo de saborear unha cervexa fría? Que clase de sabios executivos son eses que pasan de inaugurar un gran banco, ao tres meses declaran beneficios e aos tres seguintes recoñece que todo está afundido? Cen mil millóns. Disque cen mil millóns chegarán para sanear a nosa banca? Chegarán? E que, chegados a esta situación, por cincuenta mil máis que non quede o saneamento. Cada vez vese todo moito máis claro. Por que estamos así? Por vivir por riba das nosas posibilidades, por mamar do crédito coma bebés da teta. Como o imos solucionar? Pedindo un crédito de cen mil millóns - iso si, a moi bo interese-, con el saneamos a banca e Rajoy xa pode ir coa conciencia tranquila a berrarlle á “Roja”, satisfeito por facer o que tiña que facer. Como Deus manda. Resumindo: que o mundo está tolo de remate. Porque vostedes pensarán o que queiran, pero a min que me expliquen ben polo miúdo se o banqueiro de Deus ten medo porque xa se ve no brete de ter que pedir un crédito de cen mil millóns de euros (ou máis) para sanear as contas do Vaticano, porque se resiste a investir, a pesar das presións non confesables, na enorme casa de citas que Esperanza Aguirre quere traer para Madrid ou porque sospeita que os españois na puta vida daremos pagado o crédito que nos concederon, grazas á presión de Rajoy, para que saneemos os bancos, a cambio de sacrificios eternos por parte dos cidadáns, co que acabaremos en peregrinación a Roma xa que Santiago non nos dará cuberto o milagre. De calquera maneira que sexa, non me estraña que ata o banqueiro de Deus tema pola súa vida, isto pode irse das mans e acabar coma o rosario da aurora, é dicir: que non se salven nin os usureiros, que é, de momento, para os únicos que segue habendo crédito.


PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA

miércoles, 13 de junio de 2012

NON SABER MORRER

A EUROPA PARECE QUE LLE PASASE O QUE A TESSA, A PROTAGONISTA DE "ANTES DE MORIRME" DE JENNY DOWNHAM CANDO DI: 


"ES COMO SI NO ESTUVIERA MURIÉNDOME CORRECTAMENTE"


A PESAR DE TODO, CONFÍO EN QUE EUROPA SAIBA SOBREVIVIR.

DUEÑO PODEROSO

EL AMOR ES UN DUEÑO PODEROSO, Y ME HA HUMILLADO HASTA HACERME CONFESAR QUE NINGÚN DOLOR IGUALA SU CASTIGO, NI HAY GOZO MAYOR QUE LA DICHA DE SERVIRLE.


SHAKESPEARE



domingo, 10 de junio de 2012

O SEÑOR AO QUE LLE CARGABAN A ESCOPETA



O NENO levaba tempo intrigado coa solta dos faisáns na finca da Revolta. En canto se abría a caza, achegábanse ducias de señores decididos a pasar un bo día matando faisáns. O pai quería ensinarlle ao fillo como se organizaban os postos, como se soltaban ata duascentas e, en canto eran abatidas, como os cans portaban cada peza para o seu dono; a aldea parecía nun día festa, os tiros petaban coma foguetes durante toda unha xeira. Pero non era doado cumprirlle o gusto, el tamén participaba da tirada e nunca lle acaía levalo. Ata que un domingo, por pasar a noite anterior en vela a causa dunha vaca enferma, non lle apeteceu ir tirar e decidiu, xa cerca do xantar, saír co fillo ao campo.
Baixaron polo camiño da Revolta. En canto chegaron á finca dos tiradores, coma ao axexo, detivéronse nun cotarelo para observar. O pai deuse conta de seguida de que o neno quedara defraudado. Seica non che gusta?, preguntoulle. Si, contestou o rapaz coa boca pequena para non magoar ao pai. Regresaron para a casa moito antes do calculado. Polo camiño pasaron por onde estaban aparcados os coches. Víchelo, papá?, tiroulle do pantalón o rapaz ao pai sinalándolle un coche de luxo á beira do que paseaban dos homes. Seguiron ata a casa sen moitas palabras, pero antes de entrar ao neno acor doulle: e por que un señor dun posto tiña un home ao seu carón que lle ía cargando na escopeta? Porque é un moi importante, respondeulle o pai. O que lle cargaba a escopeta é o seu chófer e os homes que viches á beira do coche que tanto che gustou son os seus gardas; a unha persoa tan importante pode haber xente que lle queira facer mal, el é o dono dun banco. O neno calou.
Pasados uns meses, o pai andaba dun humor rabioso, e na casa non se falaba doutra cousa ca duns cartos que disque non se podían retirar do banco. O fillo agardou unha miga de calma para facer cadrar as súas sospeitas: e o banco ese que non che dá os cartos é o do señor ao que lle cargaban a escopeta no tiro dos faisáns? O mesmo, foi seco o pai. Eu xa o sabía, atreveuse a rosmar polo baixo o pequeno: que cazador precisa un home á beira para que lle vaia cargando na escopeta...

PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO


sábado, 9 de junio de 2012

BUSCAR UN TRABALLO DE VERDADE

Quen mellor saben buscar traballo son as mulleres. As estatísticas poden dicir o que queiran, pero cando realmente estala a desgraza de quedar sen emprego, quen primeiro se agarra ao que sexa para seguir tirando da casa e manter aos fillos é a muller. Limpa escaleiras, coida vellos, fai horas en varias casas, préstase ao que apareza con tal de sachar euro a euro o indispensable para a subsistencia. Elas son as que nos peores tempos pelexan contra vento e marea, sen perda do corpo, descoñecendo todo orgullo e vergonza, a única vergonza é non poder dar de comer aos nenos. Pouco lles importa que o traballo pinte duro ou brando, que as exploten moito ou pouco, que o salario mereza a pena: se hai que ir, vaise; se toca partir o lombo, pártese. A maioría das mulleres, incluso nas peores condicións, será raro que se deixen vencer polo desánimo, a queixa ou a depresión. Sobre todo cando hai fillos aos que manter, vestir, levar á escola, ás veces incluso malcriar, elas non agardan chamada da oficina de emprego, nin se distraen nas prazas ou no bar a ver se cambian as circunstancias, nin miran que as condicións sexan malas o pésimas. Non hai escusa. Unha forza e sentido prácticos exclusivos dánlle alas para atopar os últimos cinascos de emprego que se ofreza. Por iso, claro, están máis expostas aos empregos máis precarios e máis veces das que se admite traballan por riba das súas forzas, aínda que consten como paradas Pero non é destas dignas buscadoras de traballo de quen lles quero escribir hoxe, senón duns expertos en manter permanentemente o seu emprego a costa de que diminúa entre a poboación. E digo emprego por dicir algo, porque do que se trata é de hábiles prestidixitadores que transforman o conto e a charlatanería nun modo substancioso de vivir. Refírome aos chupatintas, mediadores, comisionistas, tramposos, subornadores, falsificadores, amañadores e larpeiros que abundan tanto neste país e que souberon converterse en indispensables para establecer contactos, facilitar a apertura dun negocio, conseguir unha firma, recalificar un terreo, axilizar un prazo, vencer unha resistencia ou chantaxear a quen estorba. Son tantos e foron tan vivos, que, non contentos con instalarse na vida fácil, lograron a fazaña de convencer ao resto da poboación de que son importantes e admirables. Chegaron a ter prestixio e a ser envexados. Sen o máis mínimo pudor, calquera destes caralavadas alardea da súa facilidade para infrinxir a lei, machacar ao débil, estafar ao honrado ou tentar con subornos ao máis honesto. Esta tropa, tan abundante como imprescindible para a vida diaria, é en gran parte a causante de que moitos que si quere traballan non poidan facelo. Convertéronse nunha caste imprescindible para o funcionamento dun sistema podre, apañáronse para darse a valer, impuxeron incluso moda e estilo, gastan e fanfarronean , convencidos de que eles son os que moven a economía. Son estes mediadores da corrupción, empregados da toxicidade do sistema, os que primeiro critican aos que eles consideran lacazáns e pouco dinámicos. Téñense a si mesmos por laboriosos e benfeitores do ben común, cando só miran o seu ego mesquiño, o seu inconsciente baleiro vital. É en grande medida esta ralea estendida por tódolos niveis da administración a culpable de que tantos mozos e homes de mediana idade, mulleres, xente estudada e menos preparada, anden agora en malas horas ansiando un emprego ou matinando en emigrar por necesidade. Entender que son só eles a causa de tanto paro neste momento é dun reducionismo simple. Pero resulta inevitable a repulsión que produce esta canalla orgullosa e despectiva empoleirada no seu noxento modus operandi. A podremia que esta caste estendeu no enramado social é dunha forza inconmensurable. As institucións e as empresas permitiron que estes laboriosos roedores acabasen coas bases sólidas do traballo, o esforzo e a dignidade. Moitas series reflicten hoxe con mestría o tecido sociolóxico do momento coas artes do mellor cine. Non son eu só en dicilo. Nunha delas, The Wire, aparece unha escena na que se resume todo de maneira maxistral. Nun despacho de altas misións reúnense varios directores supremos da cidade de Baltimore: o alcalde, o xefe da policía, o fiscal e algún fino asesor. Atentos cada dun á loita desapiadada polo seu campo de interese, entran nunha defensa violenta. O alcalde pensa nos votos, o fiscal na reelección, o xefe da policía en manter o seu posto, todos, interesados máis que nada por manter o seu traballo, acusan e tratan de extraer do outro o que máis os pode favorecer. O alcalde quere que se reduzan os crimes antes de fin de ano, o xefe da policía pretende reducilos a costa de enviar aos máis incautos maleantes que pille á cadea, o fiscal acúsao de pretender saltar os máis elementais procesos xurídicos. O conflito medra en intensidade, acúsanse uns aos outros, ameázanse, parece que todo vai estalar en calquera momento ata que intervén o moderador do grupo, o hábil conciliador. Non ten máis ca dicir unha frase: señores, non quero que teñamos que buscar un traballo de verdade. Nese instante os sorrisos regresaron á cara de todos, as boas maneiras impuxéronse, a amabilidade e a cortesía hipócrita dominan o espírito da reunión. Aos paxaros dos que lles falaba, esa caste experta na corrupción e na arte de ganar sen producir nada, entre a que abunda bastante político e elevado funcionario mediocres e superfluos,ocórrelles outro tanto: ceden, amañan entre eles, renuncian, protéxense, deféndense, liman a lei ata que lles acae ben, modifican as regras de xogo, castigan, afunden a quen sexa. Todo con tal de no buscar un traballo de verdade. Iso que o fagan as mulleres que deben sacar adiante a familias completas sen un mínimo salario.

sábado, 2 de junio de 2012

POBRE MARIO CONDE




COMPROBADO que é máis difícil que un banqueiro acabe na cadea –aquí, en Alemaña ou en Singapur– ca que un camelo entre polo burato dunha agulla, supoño o que debe pasar pola cabeza de Mario Conde estes últimos meses, máxime agora que se recordan detalles da súa condena. Coa que está caendo, pensará, como eu, única alma expiatoria deste país, puiden caer no cárcere. Non me estraña que como mecanismo de equilibrio se acolla a canta hipótese de conspiración se lle ocorra. No seu lugar, a min non me contentaría a explicación de que varios presidentes do goberno arrimados a banqueiros rancios lla xurasen por envexa, temor, rancor ou o que fose. Non apreciaría razón convincente sen meter no complot a grupos pesados dos EEUU, presidentes de nacións poderosas e outros donos do mundo encargados de desfacerse dun mozo arrichado de Tui experto en facerse rico, ata o punto de se atrever a competir coa aristocracia intocable e inamovible dos cartos.
Non me digan que calquera de nós, no seu lugar, non estariamos con pesadelos cada noite nos que participarían Blesa, Rato, Pego, Méndez, Pages, Parra, Amorós, Moltó, MAFO, se esquecer aos Botín e outros clásicos aos que el debe coñecer en calzóns. Como, tirará dos seus cabelos mentres se cobre de borralla, puiden ser eu o único que paguei por uns débiles pecados veniais cando outros, afogados en podremia e cheirume fétido, corrosivo, tanto como para estar a punto de afundir un país, manteñen a serenidade, o silencio orgulloso, a defensa firme, convencidos de que a súa actuación respondeu ao momento, ás duras e variables circunstancias. Acordaralle, claro, o falecido presidente Rojo e innumerables personaxes que se confabularían para acabar con el. E recoñecerá, talvez, que igual que naceu co don da clarividencia para ver negocio onde outros no vían nada, tamén lle tocou o sino de que confluísen contra el todas as galernas de intereses cruzados encargados de liquidalo (é un dicir: unha vez no alto, por frío que vaia, non é doado caer esmendrellado). Líbreme a corte celestial de facerlles pensar que é isto unha defensa débil e a destempo de quen ningunha defensa precisa, nin se cadra merece. Pero o certo é que, volvendo ao inicio, certificado como está que antes morremos coa fame ou a coitelo a maioría da poboación ca permitir que un dono dos cartos acabe na cadea, mal se dá explicado que Mario Conde puidese pasar os anos que pasou á sombra sendo como era banqueiro de moda. Se cadra por iso: por se facer ver máis do debido. Demasiado peiteado e chulo, díxome nunha ocasión unha amiga. Estes paxaros de agora agóchanse coma teupas, malamente imos sabendo das súas trapalladas, e aínda despois de coñecelas, coma se nada, outra vez desaparecen, eles e os cartos, e aquí non pasou nada.

PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO

TI DE QUE TE RIS?

Disque comentaristas da televisión do Reino Unido e de Italia estiveron moi ocorrentes con España a propósito da actuación da cantante que nos representou en Eurovisión. Ao parecer, ridiculizando tanto a súa voz como a súa vestimenta, aproveitaron a situación da banca e da economía en xeral para rirse de España, á que consideran nas últimas e a piques de pedir papas. Eu non escoitei nin vin á nosa representante, non sei se é certo que berraba como para romper os tímpanos ou se ía cuberta por unha cortina de piso hipotecado, pero ao que non lle acabo de atopar excesiva conexión é a rirse dos “outros” países como remedio para as propia tristezas ou escape evasivo diante da cegueira de non aceptar a crueza da verdade: o problema é de clases non de países. A moda última vén sendo rirse ou criticar a gregos, portugueses, irlandeses, españois e italianos acolléndose a unha serie de tópicos e xeneralidades que para nada se axustan á realidade. Que é iso de que os gregos son un desastre, dilapidadores, vagos, mentiráns, insolidarios e improdutivos? Por que a exnadadora francesa agora ao fronte do FMI se atreve a dicir con descaro que os gregos non lle dan ningunha mágoa, que paguen, que paguen os seus impostos? Como é que se corre sen a máis mínima puntualización que os funcionarios gregos son inútiles, os profesionais ineptos e as clases traballadoras preguiceiras? A santo de que admitimos como verdade incontestable que os españois se pasan os días de festa en festa, lacazáns empedernidos, gastan os cartos dos laboriosos xermanos en infraestruturas inútiles, servizos que non se poden permitir e luxos improcedentes? Moita facilidade para rirse e mofarse de todo un país cunha alegría irreflexiva. Hai políticos gregos, españois, alemáns e holandeses impresentables. Hai banqueiros universais que pouco ou nada lles falta para ser salteadores de camiños con gravatas de 100 euros, pero tamén ser reparten por distintos países, por suposto en Alemaña, Reino Unido, Luxemburgo e Bélxica. Bruxelas sabe de defraudadores á facenda igual que Madrid, Barcelona, Atenas e Berlín. E en Londres, Liverpool, Sevilla ou Palermo hai excluídos sociais. A quen criticamos cando falamos de gregos, españois ou alemáns? Referímonos aos multimillonarios gregos que arramplaron cos seus cartos a Suíza? Falamos talvez de mozos españois licenciados que levan anos en paro despois de realizar estudos no estranxeiro e traballar como bolseiros por mil euros nunha empresa que foi a pique? Estaremos se cadra sinalando aos executivos bancarios que blindaron a xubilación con millonarias indemnizacións? A risa non vai países, vai por clases. Si, é certo que en Alemaña só teñen unha taxa de paro do 5,6% fronte a máis do 20% en España. Pero, que hai en común entre un asalariado de minijobs xermano e un exdirectivo de Bancaja español? En que se semella un funcionario sanitario español que paga relixiosamente os seus impostos a un millonario defraudador en paraísos fiscais de Londres? Onde radica a causa do desprezo que pode sentir un traballador de Manchester cara un parado de Valencia? Quen se está beneficiando deste andazo de enfrontar países contra países, laboriosos contra lacazáns, organizados fronte a anárquicos, aforradores contra dilapidadores? Realmente os directivos dos bancos dos lands alemáns, que tamén necesitaron rescate de fondos públicos e non os dan levado aos tribunais, son moi distintos dos directivos das caixas valenciana, madrileña, catalá e galega en España? En que se diferenza o medo dun parado irlandés ao dun andaluz? A xeneralización por países convenlle á caste dos financeiros globais e tranquiliza aos máis desfavorecidos locais. Serve ao primeiros para desprazar a súa responsabilidade sobre o foco nacional. Evade aos segundos facéndolles crer que no país veciño pode ser moito peor, que goza da sorte de pertencer a un colectivo de categoría superior, cando o evidente é que, viva na rica Baviera ou na pobre Estremadura poden ter máis en común do que eles sospeitan. O sociólogo Claus Offe resúmeo con claridade: O debate que hoxe se realiza entre países debe cada vez máis ser entre clases sociais. Cando haxa partidos europeos con intereses de clase europeos, Europa será unha realidade.


PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA