martes, 29 de noviembre de 2011

PARA VIVIR ALEGRE...

"Se escolles á muller adecuada, podes ser feliz toda a vida. Debes agarrarte con uñas e dentes aos teus soños. Ser flexible. E non esquecer que o tempo é precioso e voa".

Folco Quilici.

lunes, 28 de noviembre de 2011

OS MANDAMENTOS DE VALLEJO

No discurso de Fernando Vallejo en Guadalajara ao recibir o Premio FIL de Literatura en Lenguas Romances aproveitou para repetir os tres mandamentos do seu credo:

1. Non te reproduzas. Non lle fagas a outro o mal.
2. Respecta aos animais ( O premio leva asociados 150.000 dólares que donou a dúas señoras que dirixin asociacións de protección aos animais, non en vano admite que cando está cerca deles (dos animais) se lle calma uns instntes o caos de dentro e cre sentir o que chaman a paz da alma).
3. Non votes. Non te deixes enganar polos bribóns da democracia. Escoller o malo para evitar o peor é inmoral. 

Os seus mandamentos son moi discutibles, menos a súa novela La virgen de los sicarios, e moito menos a narración que fixo da súa infancia en Santa Anita, entre Envigado e Sabaneta, onde súa nai lle dicía cando tocaba cartos: "Vaya, lávese las manos m'hijo, que tocó plata". Polo que o autor de Antioquia conclúe: Duns nenos educados así, qué se podía agardar? Que fosen puros pobres... 
Vallejo puro. Sempre atancado ao Papa, á Igrexa católica, ao poder. Amando México, claro, bautizado en Tenampa con tequila e vendo a imaxe de José Alfredo Jiménez, quen non.
Por suposto que se sente contento de recibir o premio e de se ver acompañado de tantos amigos e de volver a Jalisco, terra de Rulfo, onde os mortos falan. 

PASEO POLA RUTA DA PEDRA E DA AUGA



Polo camiño cara o mosteiro de Armenteira, a color e o rumor da auga transforman un minuto en eternidade.

MÉTODO GRAN TORINO

Se recordan, na magnífica película de Clint Eastwood titulada Gran Torino, o protagonista adulto interpretado polo director é un vello rabudo, excombatente intolerante, maniático pola idade e o carácter, solitario e bravo cos demais e consigo mesmo. Tócalle compartir no barrio con veciños dunha comunidade asiática pola que non sente especial simpatía e da que forma parte un adolescente do que acabará sendo amigo. Pero o camiño da amizade, polo menos tal e como o entende o personaxe de Eastwood, está cheo de croios e fochancas. Non se chega a adulto pola autoestrada da branda relación, das palabras sempre amables, dos consellos paternalistas e da abdicación de responsabilidades. A relación que se establece entre adulto e adolescente susténtase na claridade, en chamarlle ás cousas polo seu nome, en falar de home a home se realmente se quere chegar a home.
Neste estilo de relación entre adulto e adolescente que eu bautizo "método gran torino", non cabe por parte do menor a desculpa, refuxiarse nas circunstancias para non aceptar responsabilidade, enroscarse arredor do propio embigo para non se enfrontar ao que custa, nin laiarse diante do que esixe esforzo. E por parte do máis vello, mesmo ás veces con rudeza, o que se pide é valentía, mirarlle á cara ao mocete e dicirlle a verdade aínda que lle doia, facerlle de espello cando non se atreve ou se paraliza por medo, zapatealo de vez en cando contra as cordas para que non tema, pois co impulso do tropezo sáese con novas forzas para continuar na pelexa. Cando, coma na película, a relación progresa e se acaban establecendo lazos de amizade, estes resisten, están ben anoados e non se tronzan nin coa macheta das situacións críticas. Nelas é cando aparece o heroe ao estilo dos personaxes que lle gusta crear a Eastwoot: ben provistos de defectos e carencias, pero insubornables cando toca responder por algo serio, no que se xoga a vida. Aí é onde se manifesta a fortaleza e categoría moral do adulto, a decisión contra o infortunio e resistencia ao sufrimento como só algúns homes son capaces de realizar. Aí é onde o adolescente atopa un espello no que se mirar, un modelo ao que emular, unha figura que lle resulta sólida. Pero para saltar sobre a desconfianza, os prexuízos, os temores e timideces cómpre traspasar a liña dos febles consellos, das contemplacións sen fin e das pusilánimes metodoloxías ao uso. Moitos pais e educadores atopámonos en innumerables situacións nas que nos pide o corpo a resolución dalgún conflito pola vella terapia dun bo lapote. Non é necesario. Se utilizaramos con máis fe e seguridade o método gran torino, aínda sen ser heroes, outro galo nos cantaría.

O BICO DE ELVIRA

Como todo estaba bastante previsto e cantado, o mellor da noite do teatro electoral estivo no bico que Elvira lle regalou a Rajoy “diante de todo España”, tal e como gustan dicir nos programas das vísceras os protagonistas desexosos de que se saiba a verdade, a mentira, a calumnia ou a imbecilidade de quenda. E non creo ser eu o único en quedarme coa foto, os xornais repetírona case todos nas súas primeiras e mesmo xa saíron artigos a esgalla gabando o discreto encanto da muller do futuro presidente. Lembro das eleccións anteriores, nas que o triunfo aínda non chegara, cómo Elvira miraba dende o balcón cunha pena imposible de agochar, a vontade férrea desterrando dos ollos as bágoas que petaban por esborrexer polas súas meixelas dondas e saudables. Agora, chegada a hora do triunfo, contida pero visible a súa emoción, deixouse ser ata desembocar no púdico ofrecemento da súa mirada, rostro e boca á altura das barbas do vencedor. Soubo deixarse levar no momento adecuado polo que o corpo lle pedía e apertou cos seus brazos a figura do seu heroe da noite e de sempre. E bicouno como as mulleres bicaban nas películas de antes: entregándose con dozura, insinuando sensualidade, ofrecendo os labios relaxados, medio abertos, sen gota de exhibicionismo nin carnalidade á vista, todo forza concentrada na elegancia dun corpo que se xira, dun rostro que se sitúa na posición exacta para o contacto, nos brazos que atraen suavemente, sen dominio, na forza discreta do imán que dirixe a súa potencia de atracción ao metal elixido. O mérito, sen querer desmerecer ao galán equilibrado e sensato da noite, estivo todo en Elvira, pois Rajoy estaba ledo e bicou tratando de ser espontáneo, pero os seus labios aparecían máis tensos, o riso non lle agromou coa naturalidade de auga que corre entre rochas e daba a impresión de que estaba desexando que toda esa celebración popular acabase canto antes, se cadra porque xa lle tardaba poñerse a traballar. A alegría de Elvira, sen embargo, sen caer na esaxeración propia dos ordinarios, brillaba nos seus ollos máis ca na boca, e o seu corpo todo expresaba a emoción a piques de estalar propia de alguén que se ve afeita a saber agardar e manifestarse só nos momentos imprescindibles. Non será indiscreta, Elvira, seguro. Aporta un encanto elegante e sobrio, moi conveniente para os tempos que corren. Nada que ver coa tímida e sosa distancia de Romero, coa avasaladora e case insultante e altiva seguridade de Botella, nin, tampouco, co nervioso e permanente escape de Sonsoles, tamén ausente. Parece probable que Elvira estará se hai que estar, aparecerá o menos posible, non eludirá as súas responsabilidades e dará confianza ao ocupado presidente, ocupado por dicir algo, porque ben mirado non é para arrendarlle a ganancia. E coa confianza chegamos á palabra talismán. Confianza será a que necesitará o novo presidente porque en gran parte baseou toda a súa estratexia en que el si ofrecerá confianza: confianza aos inversores, confianza aos poderes financeiros, confianza aos empresarios grandes e pequenos, confianza a Europa, confianza aos axentes económicos ocultos e manifestos dos que depende que se cree emprego, alicerce de toda a contrución dos seu discurso. Claro que, tal e como lle escoitei a un retirado sindicalista nun programa de radio, pasar do talante á confianza non significa grande cousa. Nin o talante serviu para empresas serias, menos ante a situación económica, nin, moito me temo, a confianza polo mero feito de saír elixido, aínda que sexa con once millóns de votos, se alcanza por repetir a palabra. Pero para contrastar sobre talante e confianza teremos tempo. Agora o que cómpre é felicitarnos porque polo menos xa contamos coa graza discreta e doce de Elvira. Case seguro que non nos dará moitas ocasións para relaxarnos coa súa naturalidade, pero doume por contente se tiveramos ocasión de repetir o bico de novo, outra vez diante de toda España, dentro de catro anos. Sería síntoma de que a confianza comezou a callar e no era mera palabra propagandística. E poden crer que o desexo de verdade, o futuro presidente conta pola miña parte con máis de media hora de graza e non me importaría ter que celebrar que se crea emprego, que os mozos atopan traballo e os maduros non temen quedar no paro definitivo aos corenta e sete anos, mantendo o nivel de pensións, educación e sanidade. Non me importará o color do goberno que o consiga. Por iso, dando por suposto que Elvira administrará as súas emocións, agardo con impaciencia a que se poida repetir bico semellante dentro de catro anos.

jueves, 24 de noviembre de 2011

PRADA



HOXE CONCEDÉRONLLE UN PREMIO COMA UNHA CARICIA. MOI MERECIDO.

miércoles, 23 de noviembre de 2011

ERROS E PLANS

Dos erros nacen novos camiños. Se tes todo planificado, perdes oportunidades de cambio e de que te visite a fortuna.É bo estar atento a novas oportunidades, poden aparecer rumbos e persoas , e hai que pillalos ao voo. Ás veces cómpre fiarse do instinto e seguilo aínda que non saibas a onde te leva. Enfrontándonos á incertidume descubrimos os nosos talentos, e iso é máis importante que seguir un camiño trazado. Exercer un excesivo control como para non deixar paso ao inesperado non sempre conduce ao mellor. Se as cousas están máis soltas, menos ríxidas, a creatividade pode expresarse.

MILES DAVIS

martes, 22 de noviembre de 2011

PRECAUCIÓN

NO ES FÁCIL ACONSEJAR PRECAUCIÓN A UNA PERSONA ESCLAVA DE UNA DICHA TAN DESCARADA. LO ÚNICO QUE SE PUEDE HACER ES CONFIAR EN QUE LOS DAÑOS SEAN ESCASOS.

Nacy Huston.

ARREPENTIRSE? DE QUE?

SINATRA

lunes, 21 de noviembre de 2011

O CAMBIO DE CHRISTIAN

NINGUÉN daba un céntimo pola súa vida académica. Lacazán, hostil, groseiro, malencarado, pelexador, cada día recibía varias amoestacións, castigos severos, ameazas e sermóns. As horas a el dedicadas, as reunión de profesionais múltiples intentando facer bo del, darían para un breve tratado sobre o fracaso de profesores, psicólogos e pedagogos na arte de cambiar a un rapaz que non quere estudar nin adaptarse ao medio escolar. Os prognósticos máis benévolos concordaban en darnos cun canto nos dentes se aguantabamos del sen conflitos extremos ata cumprir os quince anos, idade na que agora se poden derivar estes casos cara un Programa de Cualificación Profesional Inicial (o nome xa ven que non busca complicacións). Sen embargo, coma por maxia, neste curso deu un cambio radical, inexplicable, que nos ten a todos coa boca aberta.
A súas notas pasaron de 1 a 6 e incluso algún 8, sabe mirar cando fala, dá as grazas , ten as mans limpas (antes sempre cheas de tinta, graxa e lixo de semanas) e ata sabe rir. Non pelexa cos compañeiros, non coñece as faltas de orde nin as expulsións da aula, ten ganas de contestar e intervir nos debates de titoría e aproveita a menor ocasión para comunicar que recibiu unha nova nota: outro aprobado. Nos dous meses que levamos de curso, a súa transformación é tan clara como sorprendente, e moitos preguntámonos onde radica a causa do milagre. En ningunha técnica rara nin complexa, en ningún método calculado, programado e trazado con regra e cartabón: simplemente pola atención continuada, firme, segura, serena e constante dun titor que o segue día a día. Máis nada. Atención, conversación, normas claras, concisas, xustas, firmes. Mirada atenta ás súas capacidades e éxitos. Non pasar un día sen preocuparse por el, non deixar unha falta sen aclaración para saber como se resolve; non esquecer nin un momento que está agardando a palabra a el dedicada, o afecto maduro e distante, a firmeza clara que nunca coñecera. Polo visto, Christian non necesitaba longas xuntanzas nas que psicólogos e asistentes sociais nos queimabamos as pestanas buscando un remedio eficaz. O único que lle facía falta era o seguimento atento, constante, incansable, confiado dun adulto experto en tratar a un adolescente rebelde, listo, insatisfeito, sen normas nin hábitos. Observado pola mirada segura, nada paternalista, afectuosa pero determinada dun profesor que lle fala con claridade e confía nel sen simulación, o mociño agarrouse á posibilidade do éxito, á seguranza da recompensa e á confianza de que non é alegría dun día. Porque sabe que non hai recompensas gratuítas nin reprensión caprichosa.

ÚLTIMO DÍA DE MENTIRAS?

Como todo parece indicar, temos os días contados para seguir vivindo neste mar de mentiras. A partires do luns comezarán a dicirnos a verdade. Conste que levo meses dándolle voltas a como serán esas verdades do barqueiro que nos farán libres, non acabo de alcanzar as virtudes desas duras verdades que nos fortalecerán –supoño- na paciencia, na temperanza e na esperanza. Con isto non se me entenda mal: non me refiro a que rematará a campaña electoral e deixaremos de escoitar mentiras. Para nada. Refírome simplemente a que o presumible gañador ten ben estruturada a terapia coa que nos curaremos: dicirnos a verdade, aplicar sentido común e ocuparse do que realmente nos interesa. A últimas dúas receitas caen de caixón e sei que non ofrecen flanco polas que criticalas: todos somos amantes do sentido común e a todos nos importan as cousas que realmente nos importan, a primeira é a que máis me inquieta. Como puidemos vivir tanto tempo instalados na mentira? Como vivindo nunha sociedade de libre información, con tantos medios e canles libres, é posible permanecer enganados e confundidos? Un pensaba que gozaba dunha sociedade na que a liberdade de expresión era un dos seus piares, pero polo que algúns veñen dicindo, nada de nada. Estiveron enganándonos coma parviños durante anos e ninguén se decatou absolutamente de nada. Polo que veñen repetindo, a causa de tanto retroceso e paro ten unha causa ben diagnosticada e definida: non dicir a verdade, mentir. Polo que se ve, ata que todo isto cambie, o goberno e o partido que o sustentaba perderon a maior parte do tempo enganándonos a todos os españois – a todos- sen o máis mínimo pudor nin culpa. Uns auténticos desalmados. E os cidadáns, os medios de comunicación, os partidos representados no parlamento e mailos que non, todos caemos coma pampos nas súas mentiras ben urdidas sen capacidade de reacción nin de retruque algún. Foron tan mañosos e dedicáronse con tanta intención á arte do engano, que ninguén caemos na conta de que o que nos rodeaba era a mentira e a trampa, a falsidade e a incompetencia anegándonos nun mar de ignorancia e alienación. De nada serven medios dun signo ou doutro, televisións privadas, intelectuais dunha ideoloxía, profesores expoñendo as súas teorías, políticos atacando e descubrindo canto podían as contradicións dos gobernantes. A mentira feita poder e absoluta apoderouse da sociedade española sen que ninguén caese no evidente: hai que dicir a verdade para poder saír desta. Como o tempo que nos queda de mentira é mínimo, estou impaciente por comezar a escoitar esas verdades salvíficas ás que algúns parece que pechamos os sentidos. Ardo en desexos de escoitar dunha vez (ou aos chiscos, non sei se a terapia será implosiva ou de efecto lento e retardado) esas verdades inicio da nosa recuperación, que como non se cansaron de propagar é a esencia do plan: crear emprego. ( Xa saben o conto da leiteira: se creamos emprego, creamos riqueza e haberá moitos moitos contribuíntes que aportarán ás arcas do Estado moitos moitos cartos, podemos baixar os impostos, medra a seguridade social, estamos en condicións de atender aos enfermos rápido e con calidade, dar mellor educación sen recortar nin un triste profesor, cumprir coas leis de dependencia confortando ao vello da parroquia máis arredada e ser un Estado que iguala e reparte, convertendo a España no que é e sempre foi: unha grande nación. Amén. Eu tamén me apunto. O malo é se non creamos emprego e rompe o cántaro da leiteira) A ver... Eu o que desexo é que si, coma todos, que o emprego medre e se poida traballar en boas condicións, o que non acabo de ver ben clara é a relación causa efecto entre comezar a dicir a verdade (que verdade?) aquí en España e que a situación económica internacional dea un xiro inmediato coma para favorecer a creación de emprego. Pero iso non obedece case seguro a defecto ningún do plan nin das bondades da proclamación da verdade. A estas alturas, sabendo que vivimos na mentira, non estou eu en condicións de dubidar de quen promete a verdade salvadora. Menos, no estado de confusión no que me vou atrapallando. O que parece claro, agora que nos quedan dous días de mentiras, é que non todo xira arredor da economía, como aparentemente cremos, pois, de ser así, ninguén confiaría nin esperaría nada das mensaxes tan simples que nos contan e seguirán contando. Ao final, tanto peso como a dura realidade económica, adquíreno os relatos cos que nos damos confianza para continuar, aínda nas perores circunstancias. En definitiva, a historia non é máis ca que ir cabalgando sobre un cabalo de mentiras cara un horizonte onde nos parece albiscar a verdade. Canto máis cabalgamos, máis mentiras trituramos, pero máis verdades nos quedan por descubrir. O que talvez cómpre é un esforzo decidido por modificar o relato no que nos instalamos nas últimas décadas, non porque sexa este o último día das mentiras e comece o luns o das verdades, senón porque só descubrimos a verdade na medida en que entre todos esfarelamos as simplezas que a cada día nos confunden e atrapallan.

martes, 15 de noviembre de 2011

MOMENTOS

                                 

                                 NON HAI MOMENTO MALO PARA FACER ALGO BO

BENNETT/WONDER

domingo, 13 de noviembre de 2011

DECIDIR NA ENCRUCILLADA

COMO a misión principal do noso cerebro é adaptarse para a supervivencia, o condenado engánanos -é unha maneira de dicir- canto quere. Dende a selección ata a interpretación emocional de estímulos, pasando por completar información ou inventar coherencias, somos uns artistas para o engano ou para a supervivencia, depende de como queiramos velo. Porque artista somos, case magos, como vén estudando Susana Martínez-Conde, cando o noso cerebro suple, sobrepón, anula, focaliza a atención ou ignora aquilo que non lle encaixa, non procede ou non lle interesa.
Cando pasmos por situacións especialmente críticas, verdadeiras encrucilladas nas que cómpre unha decisión na que se xoga algo que nos afecta de maneira vital, as trampas ou trucos aos que nos vemos sometidos aumentan. Iso dependerá en gran medida de que cheguemos a un estado de ánimo ou vivamos unha emoción forte. Os estados de ánimo lévannos á reflexión, a cavilar, a darlle voltas incesantemente ao que nos pasa. Son máis ben pasivos e na maioría dos casos conducen á fuxida, sobre todo se non sabemos que sentimos. Se na análise do estado de ánimo imperan os "debo" ou "debera ter feito", o máis probable é que acabemos anticipando ou rumiando, calquera das dúas condutas auténticos motores da ansiedade, que non vén sendo outra cousa que non soportar a incerteza. Canto menos toleramos a incerteza, máis preocupados estamos, é dicir: enchemos a cabeza de problemas por adiantado. Por iso os estados de ánimo adoitan ser un humus propicio para a indecisión e a ansiedade. As emocións fortes, pola contra, empúrrannos cara á acción. Diante delas temos que decidir á forza, hai que saltar por necesidade.
O problema preséntase diante das opcións que as distintas fiestras che ofrecen para o salto. Os expertos recomendan que diante de verdadeiras encrucilladas o máis recomendable é sempre o salto pola ventá que ofrece máis dificultade. Diante dunha decisión complexa, elixe a que che pareza máis dolorosa. Pero aquí volvemos ao comezo: o noso cerebro é un artista do engano. Antes ca todas as novas teorías cognitivas xa o dixera Wittgenstein: nada é tan difícil como non enganarse. En máis ocasións das que pensamos, deixando de lado as cavilacións e preocupacións de estado de ánimo inoperantes, cando realmente nos atopamos nunha encrucillada de emoción forte que nos impele necesariamente á acción, parécenos que estamos elixindo a opción máis difícil, a máis comprometida, a verdadeiramente responsable, cando, pola contra, o único que eliximos é a ventá máis baixiña, a que esixe o menor esforzo, por máis que nos convenzamos de que damos un salto mortal ao cavorco máis escuro.

OS XARDÍNS NOS QUE SE METE VARGAS LLOSA

Poderase estar ou non de acordo coas opinións políticas de Vargas LLosa, pero non é doado atoparlle –eu polo menos non llas atopo, e conste que o sigo dende que era un adolescente- incoherencias ou covardías. Disinto, polo tanto, con gran cantidade de articulistas e pensadores que o tachan de fanático liberal, parcial nas súas acusacións e nunca atento á complexidade social. Non tal. Equivocarase, pero recoñece erros, manifesta abertamente o que pensa, pese a quen pese, e non examina a realidade con anteollos. Si, rectifico, cos anteollos da súa ideoloxía, pero sempre aberta á critica, á argumentación e á dialéctica. Lamento neste caso non coincidir en absoluto co profesor Vicensç Navarro, a quen leo atentamente as súas propostas económicas, moitas delas, por desgraza, confirmadas a diario pola realidade, cando sitúa ao autor de La fiesta del chivo como un pechado e cego pensador ao servizo da ideoloxía máis reaccionaria e neoliberal. Quen me dera que tódolos neoliberais fosen coma don Mario. Poida que na visión económica coincida cos que exaltan a liberdade de mercado, sen control, case coa reverencia propia do fervor relixioso, pero en canto á posición sobre as liberdades individuais, poucos lle adiantan pola esquerda ou pola dereita nas súa defensa. Sen necesidade de rastrear no pasado (dos primeiros en se descolgar das loas á ex Unión Soviética e ao réxime de Fidel Castro) , agora mesmo temos dous exemplos ben á vista. Os dous dunha valentía que para si quixeran outros intelectuais. O primeiro referido ao caso xa silenciado (nin os escándalos duran neste mundo tan efémero) do ex director do FMI Dominique Satrauss –Kahn. A súa postura apareceu no diario no que colabora atacando sen piedade ao poderoso político francés. Conste que non me pareceu excesivamente atinada a liña argumental pola que optou: que a miseria moral de DSK bebía na conduta vergonzosa do señorito que se inicia coa criada, tal vez condicionado o último Nobel pola súa educación peruana, nun ambiente aínda máis clasista e atrasado có dos potentados europeos. Mais, bebese dos argumentos dos que bebese, a súa valentía, estando o caso aínda sen resolución xudicial, manifestando abertamente o seu desprezo por tal tipo de conduta, merece recoñecemento. Con independencia dos pasos polos que se conducise a xustiza, el adiantouse rexeitando a actitude ética do brillante e case intocable ata ese momento DSK. Aducirán algúns que no é tanta valentía, cantada estaba a defunción do político francés, rebaixa que non acepto: poucos flamantes Nobel se meterían en tal xardín con tanta contundencia e claridade. Como moi poucos intelectuais da súa sona serían quen de manifestar en plena campaña electoral do seu segundo pais a súa intención de voto, tal e como el o fixo o pasado domingo no artigo en páxina central, como lle corresponde, do diario de máis repercusión nacional. En Una rosa para Rosa non lle tremeu o teclado para declarar abertamente que votará ao partido minoritario de UPyD que lidera Rosa Díez. E, coma sempre, razoando a súa decisión: porque será un magnífico contrapeso liberal para defender as únicas medidas salvables da etapa Zapatero (as leis de corte liberal como o aborto ou o matrimonio homosexual); porque non comunga con maiorías absolutas, prefire que a necesidade de negociar impida abusos; porque servirá de dique, pensa, coma ningún outro partido contra o perigo certo de caer nas chantaxes nacionalistas; e porque, por último, considera, é un partido orixinal e decidido a prol da renovación democrática. Efectivamente coincide en gran parte o programa de Rosa Díez coas ideas tantas veces expostas polo escritor de Arequipa, pero que necesidade, salvo a súa honestidade e compromiso coas súas propias conviccións, tiña de se situar tan claramente de parte dun partido tan minúsculo, criticado a dereita e esquerda, perdido en terra de ninguén? Eu agradezo a valentía de personalidades como a súa. Cando corren tempos nos que parece que os únicos que ven con claridade por onde e como nos debemos conducir son os que controlan o mundo dende os seus postos de vixiantes das finanzas, ben me parece que Vargas Llosa se atreva a dicir o que pensa aínda que non concorde coa opinión maioritaria. Mágoa que algún día non se lle dera por descubrir e denunciar con idéntica lucidez o atraso e condena que supón para humanidade, polo menos tanto como o nacionalismo que el tanto despreza, a teima dos grandes economistas por manter que a redistribución non é tan esencial para a creación de riqueza e progreso como o é, pensan e pregoan, o mercado sen regulación. Claro que se chegase a meterse nese xardín, seguro que moitos xa o catalogarían de pensador decrépito, como o pensamento económico correcto tacha a Vicenç Navarro, por máis que eu seguise gabando a súa valentía.

viernes, 11 de noviembre de 2011

OPINIÓNS DUN NOBEL


 Así se manifesta o premio Nobel Robert Aumann:

Hoy sé que fueron esas bombas dispuestas a estallar y no los pacifistas del 68 quienes lograron la paz.

Porque la respuesta en apariencia obvia a un conflicto no conduce al fin deseado, sino al opuesto.Lo obvio te lleva al error: si necesitas más ingresos para el Estado, no subas el porcentaje de los impuestos... ¡Bájalo!

La catástrofe es la indefinición. El riesgo no es malo, al contrario, es el motor de la economía. Pero sólo si tiene consecuencias y quien se equivoca paga.

É dicir: a verdadeira saída desta situación sería que fundiran as entidades financeiras que non souberon calcular o crédito, que Merkel deixase que os seus bancos padecesen as consecuencias dos préstamos aos países que non poden pagar..., e non o obvio: esixír aos países que se endebedaron máis do debido obrigándoos a axustar sobre os pensionistas e os funcionarios, a sanidade,  a educación, ademais de lles reclamar reformas laborais que permitan empeorar - aínda máis!- os empregos de miseria para mozos ben formados e capacitados. Ou non? 
 

lunes, 7 de noviembre de 2011

PENSA EN MIN

PETICIÓN

PÍDOCHE QUE FAGAS O QUE NON QUERO.
Jonathan Franzen.

AVANZAR CARA A DOR

TES QUE AVANZAR CARA A DOR E CANDO CHEGAS AO FONDO, XA TES A CLAVE.
Coetzee

OUTRAS SAÍDAS

POR QUÉ A XENTE SE EMPEÑA EN BUSCAR OUTRAS SAÍDAS CANDO A PORTA ESTÁ ABERTA?

CONFUCIO.

ALAGNA

Está recomendado escoitalo, como mínimo, unha vez ao mes. A vida resulta más levadeira.

sábado, 5 de noviembre de 2011

CON CRISTINA EN ALCALÁ

PASEI parte dunha mañá vendo fotos na Casa de las Américas. Eran fotos de mulleres intrépidas, pioneiras mexicanas, moitas delas acompañando aos seus homes, algúns arqueólogos, durante o inicio do século pasado. Chamoume a atención Mariana Yampolsky coas súas laranxas, María Santibáñez, Gilda Chavarry, María Navarro e sobre todo Reva Brooks con Mujer junto a un ataud. Retratos todos dunha pureza inmaculada que nos mostraban o México dos rostros sen idade, dos indíxenas á beira das bestas, da color do silencio e da pobreza mesturados co ulido fervente dunha terra seca. Tamén, é certo, a distancia de clase, os sombreiros imposibles de damas imitadoras da brancura do norte, de soldados pequechos pero orgullosos e de mirada fera.
Coma se esa exposición fose a antesala da festa que me agardaba, ao día seguinte, paseando por Alcalá de Henares, vin que na igrexa de Santa María la Rica expoñía Cristina García Rodero. Exposición que leva percorrendo España e que estivo en Galicia e eu non puidera ver. Sen dubidalo entrei na sala e percorrín unha a unha cada foto da fotógrafa de Puertollano. Custa deixar unha para concentrarse na seguinte. Esa España oculta, esas festas, romarías e procesións espétanse na mirada sen te deixar. É impresionante como mira, como enfoca e capta realidades culturais únicas. Quen xa vise a exposición saberá que nela aparece a cultura antropolóxica da xeografía española perfectamente reflectida e de maneira especial a galega. As fotos case non precisan título nin aclaración. Basta cunha data, o nome dun pobo, Ribarteme, por exemplo, e con mirar atentos, todo está dito. A relixiosidade, a mestura de paganismo con cristianismo, a pobreza, a fe, o medo, a miseria, a determinación dunha nai, o tempo espetado nos regos fondos dun rostro, a mirada dun neno a un cristo, a man dunha nai apuxando das nádegas dunha cativiña para que se achega á virxe avogosa... Todo está captado no branco e negro dunha sobriedade exacta, medida, sen adornos nin manipulacións. A necesidade de controlar a morte, de poxar pola mellor vida, a imperiosa fortaleza dunha fe que move a tolleitos, doentes eternos, todos de xeonllos, anicados, implorantes diante do poder do máis aló. Vendo as fotos de Cristina venme ao acordo de algunha maneira o estilo de Vrixilio Viéitez, o magnífico retratista de Sóutelo de Montes. Hai neles un lazo que os conecta, tal vez esa limpeza da mirada que non se avergonza de enfocar o que a ninguén se lle ocorrería. Pero algo os distancia substancialmente: mentres Cristina leva un obxectivo rastreando na antropoloxía cultural, Virxilio é só un grandioso retratista da vida a secas. Unha e outro, retratan en branco e negro o que se agocha debaixo da vida con ollos únicos.

viernes, 4 de noviembre de 2011

AS MULLERES QUE AMAMOS

MALAS NOTICIAS NA CARBALLEIRA



Un tende a supoñer que os máis pasan por idénticas canseiras, fobias, farturas e cabreos que un padece. E non sempre ocorre como subxectivamente cremos, claro. Aínda así, case aseguraría que no que se refire ás malas novas que a economía nos trae a cotío estamos todos un tanto saturados. Farta escoitar e ler cada día unha receita distinta, unha causa reiterada, un prognóstico aínda máis pesimista sobre a situación que nos agarda. Todos nos contaxiamos desa mirada curta e sen esperanza que nos atenaza. Por iso para o artigo de hoxe decidín descender ao microcosmos da Carballeira, o lugar asociado á paz, ao silencio e ao afecto máis seguro e incondicional. Pero tamén na Carballeira hai noticias malas, pésimas. Que queren que lle faga? Teño que contarlles o que pasa, non sería honesto inventar o que non hai. Despois dunha pequena viaxe e sen practicamente comunicación ningunha, volvín á Carballeira para palpar do seu ulido, para pisar as follas que estran de óxido os camiños e para comer á beira da bilbaína nese morno que dá paz e acougo impagables. Pero, como xa dixen, había novas malas. A primeira, as cerdeiras. De dúas que trouxera nunha fermosa viaxe realizada na semana santa pasada ao Jerte, unha está practicamente morta. Non vai adiante. Ninguén dos da casa dá explicación do fracaso. Que se o aire podre que vén de Meirama, que se unha xeada rabiosa, que se tantos días sen chuvia... Ninguén entende a razón exacta, pero o certo e evidente é que unha, a máis vizosa das dúas, a que parecía que ía dereitiña para as medras coma unha vela, perdeu toda a folla, quedou sen color e, a pesar de que meu pai mantén que aínda non se pode dicir a última palabra, todo indica que non irá adiante. Non hai moito Víctor F. Freixanes escribía un artigo lamentando a morte dunha camelia vella e que o acompañara dende que mercara a casa. Segundo a súa explicación, a culpa da desfeita da súa árbore estivera claramente relacionada coa poda excesiva e brava á que a sometera . No caso da cerdeira non se cometeu tal equivocación, ao contrario, o mimo e coidados cos que foi atendida non xustifican que respondese de maneira tan ruín. Mentres meu pai non a dea por morta, a min non se me ocorre comezar cos oficios fúnebres, pero as perspectivas son cativas e moito me temo que calquera día, pola pena que dea vela sen vida, haxa que optar por arrincala e esquecela. E se o da cerdeira non me aledou, o do Misto nin lles conto. Si, cóntolles porque merece a pena ver o malvados que podemos chegar a ser. O Misto tiña fama de malo porque ladraba aos descoñecidos e porque a súa aparencia flexible e potente impoñía correndo por toda finca coma un verdadeiro lobo. Era un can fiel, algo trapalleiro, comíalle as galiñas a miña nai e ás veces merecía algunha reprimenda (nunha das últimas falcatruadas miña nai tardou en lle conceder o perdón, pero acabou por perdoalo, non merecía tal castigo). Certo que non lle gustaban as persoas que pretendían entrar na finca sen ser da casa ou sen unha boa carta de presentación ( boas palabras, boa mirada, serenidade, confianza, ganas de amizade), pero en canto sabía que eras dos nosos, convertíase en amigo fiel con ganas de brincar. Enérxico coma un tigre e listo coma un allo, nada me daba máis seguranza que velo ceibo marcando o seu territorio amplo e extenso, que era o noso. Nun dos últimos días, sen embargo, comezou a comer dun xeito descontrolado e preocupante. E canto máis comía, máis adelgazaba. Miña nai desconfiou que algo lle pasaba. Pero entre que se decidiu chamar ou non ao veterinario (ademais desa maneira rara de comer e adelgazar, comezou a estar algo murcho e menos vigoroso), unha mañá apareceu morto. A causa descubriuse de contado: alguén lle deu de comer algo envelenado. Un veleno que o foi perforando ata acabar con el no mellor da súa vida. Unha morte triste e penosa para alguén valente e decidido coma el. Unha morte impropia para un can nobre. Unha morte que non lle desexas nin ao peor dos inimigos. Envelenado. O pobre Misto morreu á maneira na que os covardes matan aos que temen, non pola fortaleza do outro senón polas súa propia debilidade. O Misto acendíase coma se nel habitasen as luminarias da vida e da ledicia. Houbo que apagalo cun veleno, ás agachadas, con premeditación, coas artes dos covardes. Agora teremos que nos conformar coa cadeliña Brasa que o substitúe, é negra e aínda non deu mostras de tristeza pola perda do seu compañeiro, a pobre é cativiña de todo, pero agardamos que os covardes non lle collan medo e comecen a planificar a maneira de desfacerse dela. Hai quen vive mal sen atopar inimigos, tanto ten persoa coma can. E cando os identifican, como non teñen valentía para outra cosa, se poden actuar con sixilo e covardía, ata matan. Xa ven, as cousas non van ben nin na Carballeira.

jueves, 3 de noviembre de 2011

FAURÉ


NON IMPORTA QUE O OUTONO CHEGUE CON CHUVIA RABIOSA. PODEMOS ESCOITAR A FAURÉ.

miércoles, 2 de noviembre de 2011

DO ESFORZO Á GRAZA

COMO levo máis dun ano sen prender a televisión, de non ser por unha amiga que me avisou, non me decataría de que aínda existe algún programa que se pode ver. Díxome: porque algún día vexa La noria non debes deducir que non sei que existen e mesmo vexa outros programas, non sabes que os domingos á once, na dúas, emiten un no que aparecen persoas que teñen algo que dicir? Grazas a internet, cando chegou esta chuvia rancorosa por tanto agardar, aproveitei unha tarde para ver nunha tacada a Lledó, Savater e José A. Marina. Non é que sexan entrevistas excepcionais, pero si, entre o que se ofrece, pódese ver.
Acordeime da entrevista a J.A. Marina observando a varios adolescentes realizando exercicios de expresión corporal. As nenas aplicábanse con maior entusiasmo, e case todas, con diferencias, por suposto, lle daban máis traza ca maioría dos nenos. Estes, máis entalados polo medo ao ridículo, mofábanse das instruccións, ridiculizaban aos que o intentaban, incluso algún se pechaba e se arredaba do grupo nun claro xesto de impotencia e covardía diante da tarefa. Na defensa do meu xenro, debo dicir que tamén algúns se empregaban con interese e paixón, pero os menos. Das nenas, xa dixen, case todas, incluíndo ás máis tímidas, se atrevían e probaban para adecuar o corpo ao ritmo e pasos que marcaba o profesor. Pero entre elas, dúas en especial, movíanse con tanta soltura e graza, con tanta naturalidade que eu, sempre dos apoucados para soltar o corpo, sentía verdadeira envexa. Resultáballes tan doado flexionar, moverse a compás, xirar, parar no momento preciso, erguer a cadeira ou balancear a cintura coma vimbios que daba xenio velas. Ningún ritmo se lles resistía. Acababa unha peza e xa suspiraban para que se encadease a música seguinte. Gozaban co que realizaban. O corpo, a música, o baile e o pensamento movíanse en perfecta harmonía. Véndoas así tan concentradas e relaxadas, volvín á entrevista de Marina na que descubrín varios aspectos da súa persoa dos que non tiña nin sospeita e que me chamaron a atención. Un referíase á frustración que o filósofo sentía por non ser cantante de tangos e o outro, o realmente importante para o que lles conto, que antes de comezar os estudos de filosofía o que a el realmente lle apetecía era ser bailarín. Sempre, dicía, quixera ser bailarín porque se sentira atraído polo misterio da transformación do esforzo en graza. E iso foi o que observei vendo aos adolescentes bailado: de todos, por máis que se esforzasen, só dúas tiñan o don de transformar o esforzo en auténtica graza.

MONECO PARA AS MALLEIRAS

 
            O gran problema que se aveciña despois das eleccións do 20-N é a experiencia de baleiro que padeceremos. Nada se valora mentres se ten. En canto experimentamos a perda, chega a dolor.  Refírome á perda que significará Zapatero? Realmente son dos que penso que alguén o botará de menos, cando parece que a maioría dos españois está suspirando por que desapareza ese personaxe de triste mandato para comezar unha época nova? Pois si, a ese mesmo me refiro. E quen máis o botará de menos será a oposición de agora, previsible gobernante para daquela.
            Zapatero está cumprindo unha función magnífica nesta etapa incerta e pesimista. Ninguén podería realizar con tanta enteireza o papel de moneco das malleiras tal e como el o está interpretando. Cando os acontecementos se torcen, nada mellor ca un chibo expiatorio sobre o que descargar toda a agresividade, culpa, frustración e impotencia. O paro, a falta de recuperación, o gasto excesivo, a corrupción, a mala educación, o pesimismo xeneralizado, todo atopa un culpable evidente e innegable. Contar cun comodín de tal resistencia (a clave dun bo moneco é que non se descompoña de todo, que non chegue a dar mágoa, nese caso perde os seus efectos benéficos) tranquilízanos respecto da responsabilidade e ábremos a unha miga de esperanza.
            En canto á responsabilidade, en parte con bastante razón, nada parece ir en contra da liña de opinión instalada dende hai anos: quen non soubo darse conta das dimensións da crise, quen non estivo activo e aleuto dende o principio, quen permitiu que todo se descompuxese foi Zapatero. El é o culpable da destrución de emprego, do estalido da burbulla da construción, da desfeita financeira mundial, da falta de cohesión entre os políticos europeos e , se me apuran, de que Obama non fose o revulsivo que se agardaba para os EEUU. Por suposto, tamén el é o responsable maior de que ETA non se disolva, de que tardase tanto en declarar que non pensa seguir matando e de que  aos españois, agora,  a ameaza do terrorismo lles importe moito menos que a ameza do paro. E sendo culpable de todo isto e moito máis, o único que cabe como reacción é repetilo, propagalo e introducilo na mente de todos para que non nos cansemos de descargar sobre el toda a nosa ira. Meréceo. Que aguante. Que non fose tan inútil e incompetente.
            Polo que toca á esperanza, ben claro está: se existe un culpable visible, nada mellor ca desfacernos del. A esperanza do cidadán está depositada en que desapareza o causante do mal. Expulsémolo. Esquezámonos del e dos tristes anos do seu goberno. Pisemos a súa imaxe e o que supuxo o seu tempo de mal goberno, así, supoñemos, a situación variará, conseguiremos saír da triste atonía e pésimas noticias coas que almorzamos cada mañá. Non importa  o que o partido da alternativa propoña, non é preciso examinar detidamente as promesas ou programas de quen virán despois, abonda con saber que alguén expulsará ao causante do mal, que hai posibilidade de desfacernos del para sempre, liberados dun pesadelo que nos situou ao borde do cavorco máis terrorífico. A esperanza asenta sobre a expulsión e anulación do malvado.
            O malo, coma sempre que se centra nun moneco toda a culpa e na súa desaparición toda esperanza, é que se pode experimentar o baleiro de quedar sen ter en quen zoupar toda a rabia e descontento. Que será despois de que el xa non estea? A quen lle botaremos a culpa unha vez esquecido? Certo que os novos gobernantes utilizarán durante bastante tempo este comodín para desculpa da súa propia imposibilidade de transformar a situación. Por suposto que dará para bastantes meses o recurso de acudir á desfeita e o deserto arrasado que deixou o antecesor. E non dubido que se proxectará sobre o seu continuador, antigo colaborador, idéntico papel de moneco das malleiras. Que o saiba Rubalcaba o que lle espera: catro anos de acusación permanente de que se non se fai máis é unicamente polo mal que o fixo mentres colaborou co verdadeiro espírito do mal. Pero aínda así, iso non se sostén eternamente. Pasarán os meses e chegará o momento no que non abonda con mirar para o pasado lamentando a desaparición daquel cómodo moneco que podía con todas as culpas. Entón será cando de verdade se saberá se a esperanza pode asentarse só en acabar co moneco das malleiras. Veremos se aos futuros gobernantes se lles atranca a desaparición de tan confortable moneco. Estaremos atentos.