domingo, 28 de agosto de 2011

PARA QUE VEXAS O BO QUE EU SON

Cando sentei á mesa xa supuxen que non podería pasar sen oílo durante toda a comida. Estaba acompañado dunha moza sudamericana moito máis nova ca el. Falaba cun ton arrogante, pedante e pedagóxico, coma se a moza debera recibir información de canto lle ía explicando, que era todo: a paisaxe, as características dos Cantábrico, as diferencias co Atlántico e co Pacífico, a gastronomía da comarca, os costumes españois diferentes dos peruanos (aí souben que a moza era peruana), e todo canto ía acontecendo. Desde a selección do menú ata ao máis mínimo detalle era motivo para que o Pigmalión altivo lle endosase á silenciosa rapaza unha cascada de doutrina e alarde de saber de home curtido, experto e xeneroso. Mentres non se bebeu viño, as leccións do seductor andaron por niveis superficiais da realidade. Despois de elixir unha afamada marca de albariño (“tú vas a saber hoy lo que es un vino blanco excelente”, prognosticoulle antes de probalo), os temas de conversación xa entraron na zona da intimidade, ata tal punto que me sentía incómodo escoitando a tanto volume as confesións do seductor desinhibido. A moza, delgada e cuns ollos tan grandes coma tristes, comía pouco e delicadamente, sen ser capaz de erguer a mirada de tan avergonzada que se sentía. “¿No te gustan las andaricas, nunca las habías comido?”, preguntaba o lerchán para sacar outra materia na que se lucir antes de regresar á intimidade. Porque el non se cortaba en nos contar a todos os que estabamos cerca que fora home de moitas mulleres, non podía ocultar a súa experiencia, a todas as tratara con respecto e xenerosidade, pero con todas fora rematando pola natural inclinación do xénero feminino a enganar homes da súa calidade moral. A última, poñíalle por exemplo, marchara cun abrigo económico que xa moitas quixeran, a pesar de nunca casar con ela: levara automóbil, roupa e xoias que por discreción non quería valorar, pero que ascendían a unha cantidade moi elevada de cartos, iso pensando en España, xa non digamos se trasladaramos a situación a Perú. Neste instante non puiden resistir a curiosidade e mirei para a moza que de tan encarnada e coa mirada afundida non sabía onde se meter, pero algunha razón potente a mantiña sentada sen se mover da cadeira escoitando a personaxe tan badoco. Cando chegou o arroz de marisco, el mesmo, como home experimentado, se encargou de servir rexeitando o ofrecemento do camareiro. A rapaza aceptou submisa a cantidade por el decidida. O home continuou co seu soliloquio interminable relatándolle á acompañante as súas experiencias amorosas previas, todas con idéntico remate: as mulleres abusaban da súa inxenuidade e xenerosidade abandonándoo cando xa conseguían o que querían, algo que non estaba disposto a permitir que volvese a ocorrer. Xa na sobremesa, se cadra por esgotamento e necesitando unha miga de respiro, repochoulle a ela que fose tan calada, tan pouco expresiva, ningunha das moitas mulleres que tiña coñecido se comportara nunca de maneira tan calada e tímida. “Eres tímida realmente o es una estrategia propia de las peruana”, redobrou a pregunta cunha gargallada. Ela nin o mirou, removía coa culler nunha crema doce. E como para someternos á dúbida de se a súa estupidez superaba ao descaro engadiu: “ A mi con tácticas de mujer de países subdesarrolados amantes de la madre patria no me vas a conquistar mejor, eh, que yo he estado varias veces en Argentina, en Perú no, pero en Brasil y Argentina, no digamos en Cuba, he estado cantidad de veces y me conozco las técnicas a la perfección”. Como se me facía insoportable, nin café pedín. Erguinme e marchei. Pero como era o restaurante do hotel onde me hospedaba, á mañá seguinte, cando xa estaba para rematar o meu pequeno almorzo, vexo que entra de novo a parella e senta non moi arredados de min. Ela continuaba cos ollos grandes tristísimos e a mesma blusa gastada do día anterior. El vestía pantalón curto, náuticos e unha camiseta cinguida ao seu torso ancho. Sabendo o que me esperaba apurei o que me quedaba de café. Pero aínda tiven tempo para escoitar que el lle dicía: “Hoy te voy a llevar a comer a un sitio que te vas a relamer. Algo que non tendría obligación de hacer, pero para que veas lo bueno que yo soy...”. E como a submisión ten os seus límites, a moza, sen dicir palabra, erguese serena e con elegancia, pousou o pano de mesa sobre o mantel e deixouno coa boca aberta. Como dentro da aparente serenidade ía atordada case tropeza comigo ao buscar a porta. Deixeina pasar diante. Doume unhas grazas suaves e docísimas.

martes, 23 de agosto de 2011

COMEMOS OU QUE?




A CASA de xantar ofrecía un menú por dez euros no que incluía sobremesa e viño. Un matrimonio novo senta á mesa acompañado de nena e neno. Ela chegando aos dez anos, el estreando os tres. O local está presidido por unha pantalla de plasma enorme na que se ve dar voltas a coches moi veloces segundo certifican primeiros planos nos que o contaquilómetros pasa de 130 a 280 en tempo de nada. O pai queda atrapado polas voltas dos coches e cústalle retirar a mirada da pantalla. A nai, sen poder disimular a ansiedade, trata de ordenar aos nenos. A nena quita do bolso unha máquina electrónica enredando con ela. "Só antes de que chegue a comida", advirte a nai. O neno, movendo o cu de estribor a babor no seu asento, garfo e culler en cada man, pretende facer música cravándoos na mesa. "Quieto. Iso non se fai", reprende a nai sen ningunha firmeza. O pai, ao seu, atento, un dos coches entra a repoñer combustible.
Elixir menú resulta complexo. A oferta non é ampla, pero a nena, centrada na maquiniña e o neno rexeitando canto se lle ofrece, someten a unha espera considerable ao paciente camareiro. Elixido, o neno érguese detrás do camareiro. "Vén aquí", esíxelle a nai sen que o neno lle obedeza. "Non ves o neno?", pregúntalle a nai ao pai. "Vén aquí ou zóupoche, eh", ameza o pai atento a unhas milésimas que disque na última volta lle papou o primeiro piloto ao segundo. O neno dá dúas voltas por entre a mesas, vai xunta da nai, que realiza xesto de desespero, pero non senta. A nena segue concentrada no enredo electrónico. Chega a comida. A nai consegue que o fillo sente, pide á filla que deixe o aparello. O neno senta, pero pon mala cara, non era o prato que el pensaba. "Por favor, acabouse a máquina", lémbralle a nai á filla. "Que si, pesada, xa vou", continúa xogando sen inmutarse. "Queres deixar a máquina e poñerte a comer?", eleva un pouco o ton a nai. De moi mala ganas, despois de dúas miradas, a filla mete o aparello no bolso e, estirando os morros coma se acabase de padecer unha desgracia sen nome, ponse a comer sen ganas. O pequecho érguese outra vez, non lle gusta a comida e declárase en folga. Un automóbil dos da pantalla salta polos aires e escachífase contra as vallas protectoras. A nai persegue cun garfo do que colga un anaco de chopiño fritido ao neno que se nega e non e non e non, momento que aproveita a enganchada ao xogo para volver coa máquina. Mentres o parvuliño percorre o circuíto do local varias veces, tempo no que aproveita para enzoufar as camisas dos comensais que atopa na súa viaxe, a nai intenta poñer cara de circunstancias entre avergonzada e desesperada. Por fin regresa á mesa arrastrando ao pequecho. A xogadora nin se decata do que sucede derredor. O pai, por fin, fala de novo con voz autoritaria: "Comemos ou que?".

LECTURA ATRAVESADA DE MATEO

Por aquel tempo, os discípulos e os máis achegados ao Mestre decidiran congregar unha enorme multitude na montaña. Consideraban que chegara o momento de que todos escoitasen a boa nova que o Mestre ía levando de pobo en pobo. Para que o acontecemento resultase un éxito soado por toda Palestina, os preparativos planificáronse con tempo e detalle. A uns encargáronlle que dispuxesen de lugares cómodos para os oíntes; a outros que elevasen un púlpito adecuado e vistoso para que o Mestre puidese falar e ser oído e aclamado; varios dedicáronse a pedir permisos e negociar cos poderes e institucións da Igrexa local e do Estado estranxeiro, non conviña facer inimigos; algúns, os máis silenciosos pero eficaces, afanáronse por conseguir diñeiro, sen cartos non se pode organizar nada espectacular. Prácticos e realistas, os colaboradores do Mestre non tardaron en realizar contactos cos líderes relixiosos, representantes do poder que oprimía ao seu pobo, recadadores de impostos, fariseos, saduceos, potentados, nalgúns casos ladróns sen disimulo. Con todos obriga o pragmatismo a entenderse e negociar se o que se pretende é cubrir a base da montaña de nenos e adultos, vellos, ricos e pobres, pecadores e almas piadosas chegados de Galilea, Samaria e Xudea, desexosos de escoitar a sabedoría do Mestre. E así se foi avanzando no proxecto e fixouse a data para o gran sermón. O Mestre, retirado e meditabundo, alleo a tanta dedicación para os preparativos, machicaba entre oracións a súa mensaxe: Ditosos os que teñen espírito de pobres, porque deles é o Reino do Ceo. Ditosos os que choran, porque eles serán consolados. Ditosos... Varios dos seus discípulos máis avantaxados, instruídos en leis relixiosas e civís, expertos en diplomacia e relacións cos poderosos e principais, intrigados polas palabras que o Mestre tería pensado dedicar a tanto seguidor convocado despois dos moitos esforzos e cesións aos intereses de uns e outros, conseguiron que o Mestre lles adiantase as liñas do seu discurso. Expertos en asesorar, convencérono para que lles pasase un borrador do sermón que se escoitaría na montaña, pasóullelo, e, coma avaros contando cartos, os asesores dedicaron unha morea de horas examinando cada frase e palabra e puntos e comas do que se había de escoitar. Ditosos os non violentos, porque eles herdarán a terra. Ditosos os sedentos de xustiza, porque eles ficarán fartos. Ditosos os perseguidos pola xustiza, porque deles é o Reino do Ceo, leron e comezaron a tachar. Debemos ter tino con non ofender aos poderes financeiros, advertiu un inmediatamente, eles contribuíron en grande medida cunha importante axuda. Habería que matizar iso de “perseguidos pola xustiza”, matizou outro, non podemos confundir nin ser ambiguos, hai nestes tempos moito delincuente e provocador emboscado entre os que din buscar a xustiza. E así foron analizando unha detrás doutra as palabras coas que o Mestre debería alimentar ás almas bondadosas e limpas de corazón, ata que do borrador non quedou nin unha triste liña sen necesidade de variación, corrección seria, nalgúns casos incluso anulación. Como o gran día xa estaba cerca, os asesores presentáronlle as propostas de modificación ao Mestre. Leunas, mirounos e calou. Perspicaces, deduciron que non estaba de acordo e argumentaron acurralando nel. Cómpre firmeza e determinación, Mestre, dixéronlle: ou optamos polo realismo e se modificaba o discurso ou verémonos na necesidade de suspender o grande acontecemento. O Mestre, sereno, sen perder o sorriso, só lles dixo: Ditosos vós cando vos aldraxen, persigan e calumnien de calquera xeito pola miña causa: alegrádevos e reloucade, porque grande será a vosa recompensa nos Ceos. E retirouse ao deserto para seguir orando. Os asesores non se desanimaron. Axiña se reconfortaron entre si convencidos de que o Mestre non tiña os pés na terra, e non tardaron nada en atopar a un actor encargado de simular os seus xestos e a súa mensaxe. E así, tal e como planificaran, no día sinalado, a montaña acugulada de xente chegada dos lugares máis recónditos, o suplantador do Mestre leu unha mensaxe minuciosamente articulada , na que, aínda querendo dar a entender que os importantes son os pobres, os misericordiosos, os que choran e os que buscan a xustiza, os verdadeiramente ditosos e beneficiados acaban sendo os ricos, os saduceos, os escribas, os sacerdotes e os fariseos, interesados colaboradores para que tan grandioso espectáculo puidese ser visto e oído en todo o mundo.

sábado, 13 de agosto de 2011

DÚAS MULLERES E UN ENFERMO


IMPOSIBLE non fixarme nelas. As dúas mulleres e máis eu compartiamos terraza, case mesa de tan pegadas que estaban. Xa non eran novas. Comían e falaban moi animadas, cariñosas, regalándose caricias e bicos de namoradas. Parecían habituais no restaurante pola familiaridade coa que trataban ao camareiro e pola seguridade coa que pedían un prato detrás doutro.Comían con ganas e parecían de bo padal polo viño elixido: un tinto de marca non moi coñecida pero exquisito para o meu gusto.
Ben avanzada a comida, do lado do mar apareceu ao lonxe a figura dun home que elevou ás mulleres da ledicia á euforia: "Mira, é el, ¿non si?", preguntou a máis delgada das dúas. El camiñaba lento, sen folgos, perfectamente explicable na medida en que se foi achegado e o vin mellor: estaba nos ósos, branco, enfermo para ser exactos. Moi enfermo. O corpo, de tan estragado, non podía disimular nada. Talvez algún tipo de cancro que lle chupaba a vida. Antes de se achegar de todo á mesa, as dúas mulleres puxéronse en pé, pero a máis delgada, máis contenta aínda que a outra, lanzouse ao seu encontro abrazándoo durante un tempo longo, ben xuntos, transmitíndolle co seu corpo calor, afecto e o pracer de telo con ela. A compañeira abrazouno tamén, despois, pero menos efusiva. Sentárono con coidado á súa mesa. E de inmediato, as dúas, con máis dedicación a máis entregada a el desde o primeiro momento, comezaron a tratalo coma a un meniño ao que hai que atender, darlle de comer, mirar por el, está incapaz, inválido, non pode mirar por si. Déronlle viño da súa copa, anacos de peixe do seu prato, anaquiños de pan, un troco de tomate elixido con calma, compartiron vaso e pano de se limpar mentres o camareiro non veu e lle preparou un prato para o enfermo. El comía a modo, con ganas, pero en doses mínimas, coma se o corpo non lle admitise proporcións superiores ás dun meniño. A penas falaba, sorría cara elas, e centrábase no seu comer lento. A máis agarimosa das dúas collíalle a man coa que non manipulaba a comida, dáballe bicos inesperados, aloumiñáballe a caluga con tanto lentitude e tenrura coma se fose o seu neno de teta. Daba xenio velas ás dúas coidando del. Chegada a hora da sobremesa, elas pediron os doces, el continuaba depenicando no pescado, concentrado, deixándose acariñar e servindo de motivo para que elas se aledasen e risen a gargalladas e o bicasen por calquera motivo nunha man, nas meixelas, na cabeza sen cabelo. Antes de que rematasen cos doce e co peixe, a el entroulle un tusido sen freo. Non o daba calmado. Entre as dúas conseguiron serenalo e regresou a calma. Riron os tres. Foi entón cando a máis delgada porfiou: "Abre a boca. Proba". E el probou do doce da súa culler.

viernes, 12 de agosto de 2011

O TAMBRE EN AGOSTO



ALGO ESTÁ PASANDO

É o primeiro sábado de agosto no que o sol loce como lle corresponde ao verán. O paseo á beira da praia vaise enchendo desde as primeiras horas da mañá. Primeiro os corredores esforzados, os que desde ben cedo súan co fin de eliminar quilos, coidar o corazón ou respirar o aire fresco. Axiña chegan as patinadoras e os primeiros ciclistas. Por último, cando o sol xa quece, os bañistas conquistan a area coas súas toallas, paraugas de sol, pelotas e enredos para pequechos. Familias ao completo, mozos marcando o seu terreo, persoas maiores que se achegan á auga para mollar os pés e dar os primeiros paseos, aínda non está a praia acugulada. Antes da hora do aperitivo, o paseo vaise cubrindo coas mesas das cafeterías que paulatinamente se van enchendo de clientes. A partires da unha é difícil atopar un lugar libre, os camareiros non dan servido cervexa, viño, auga e tapas variadas. Entre bañistas, paseantes, ciclistas, patinadores, nenos correndo, anciáns en cadeiras de rodas guiadas por estranxeiros e grupos de mozos rindo coa desinhibición que os caracteriza ao se ver formando grupo, é difícil pasear sen tropezar. Abaixo, na praia, sucede o mesmo: os últimos en chegar case non conseguen un lugar mínimo na area para pousar as súas pertenzas, na auga mestúranse co son das ondas ao romper os berros dos que xogan coa pelota, dos que lean guindándose e peterreando, dos que nadan con determinación esquecéndose do fría que está a auga. Os bañistas, paseantes, deportistas, persoas que se relaxan coa súa cervexa e tapa mirando o mar, locen a maioría bo color, dan impresión de saúde, de boa vida. Amosan vestimenta de verán a colores alegres, traxes de baño á moda, gafas de nadar, gafas de sol, úntanse con cremas para protexerse dos peores raios. Sexan nenos, mozos ou vellos, a meirande parte, por non dicir todos, incluso os nenos, falan, miran o internet ou xogan con teléfonos móbiles á última. A praia está vixiada cada douscentos metros por mozos que non quitan ollo da auga procurando que ninguén corra perigos. Pero xa desde as sete da mañá un servizo de limpeza anciñara coidadosamente na area ata deixala coma masa dunha empanada. Persoas con tractores e máquinas especializadas encargáranse de limpar de algas, ramallos, lixo e todo desperdicio para que agora os bañistas poidan gozar dunha area en perfectas condicións. Entre as dúas e as tres, a praia vaise baleirando para encherse os restaurantes que abundan por toda a vila. Non hai unha mesa libre. Nin dentro nin fóra. Si, menús a dez euros, moitas mesas con auga, pero é difícil atopar onde comer. Os camareiros -case todos estranxeiros- non dan abasto con tanta demanda de familias, parellas, grupos de amigos que comen fóra neste fermoso día de verán. Quen observe todo isto custaralle pensar que o día anterior o país estivo ás portas dunha auténtica quebra, que o diferencial chegou ao máximo, que o Estado, para dar saída á súa oferta, está pagando intereses altísimos e que a situación económica pende dun fío. Camiñando pola praia neste día luminoso, observando a conduta das persoas, nada fai pensar en que non só os números e prognósticos dos expertos anuncian malos tempos, senón que a realidade ten outra cara coa que se convive – de momento- sen aparente contradicción. Parecería que non está pasando nada. Coma se o paro non fosen máis ca números que exhiben os contrincantes políticos para se esnaquizar e a turbulencia económica un temporal nos medios de información. Coma se a indignación e as protestas de algúns pouco tivesen que ver coa vida diaria, xa non digamos aquelo que nos queda lonxe, aínda estando á beira, o que nos parece que non ten que ver con nós. Sen embargo, algo está pasando. Non se sabe con qué consecuencias, pero resulta evidente. Non é casual que se indignen en Madrid, Santiago de Chile e Tel. Aviv; non sucederá en vano que nos países árabes teñan a valentía de pelexar xogándose a propia vida pola liberdade e a democracia; por suposto que algo está pasando en Siria, cando a ducias morren semanalmente nos barrios de Hamas e Damasco; algo está pasando nos barrios de Londres. Sen perder de vista o relativismo que nos debe aportar a mirada histórica, admitindo que non cómpre obnubilarse crendo que estamos no carozo de algo que nunca sucedeu e recoñecendo que cada suceso require a súa diagnose e explicación, si cómpre recoñecer que vivimos nunha etapa preludio dun cambio. Que vaia nunha dirección ou noutra, dependerá da capacidade de respectar a valentía dos arriscados e na sabedoría de escoitar a prudencia dos que coñecen mellor o pasado. Igual que cando o sol ilumina estes preciosos días de verán nos que todos desexamos gozar da luz e da auga e da compañía e da ledicia, coma se non pasase nada, parece claro que algo está pasando.

domingo, 7 de agosto de 2011

SOLPOR EN RIBADESELLA


FAMILIA

Como é algo habitual en tódalas viaxes que o Papa realiza polo mundo, non profetizo nin me dou de avisado se adianto que na próxima visita do bispo de Roma a Madrid, un tema ao que fará referencia será o da familia, pois é, xunto co aborto e a falta de valores cristiás no mundo contemporáneo, unha das teimas do teólogo Ratzinguer. Tan sensible anda Bieito XVI coa familia -nada orixinal, a preocupación vén de vello e cada Papa expresouna ao seu xeito-, que, enchido de pleno convencemento ao igual que tódolos rectores católicos, chega a pensar que só existe o modelo familiar por el defendido. Tendencia, por outra parte, bastante frecuente na Igrexa, esta de pensar que a súa interpretación en determinados asuntos está por riba de calquera outra, incluso das leis democráticas, pois consideran que a súa sabedoría provén de instancias superiores máis seguras e fiables que calquera ciencia, lei ou acordo dos mortais non iluminados pola súa fe. Esta eiva no miolo da racionalidade católica espanta sen dúbida a un bo número de persoas que pretende axustar a súa razón a outras fórmulas menos dogmáticas e cómodas, co que se corre o perigo de caer no erro oposto: sospeitar desde o inicio de toda reflexión ou proposta proveniente do pensamento eclesiástico, perdéndose ás veces partes da reflexión que non merecerían tal desprezo. Desde logo que non comungo coa idea de familia pechada e única, obrigatoria por máis que o neguen, que xa en moitas ocasións ten defendido e probablemente exaltará o Papa diante da mocidade que se concentrará en Madrid. Entender hoxe que a familia só se dá nas condicións de home e muller coa finalidade de procreación sen freo dos fillos que Deus non dea, paréceme cando menos un visión anémica da variedade e diferencias que se acubillan dentro do que pode ser unha estructura familiar. Intentar por tódolos medios desvincular da familia relacións que segundo a súa visión sexual non responden ao “proxecto divino”, diríxenme, polo pouco, cara unha discusión longa e calmada. Por iso entendo que determinados colectivos se sintan non só incómodos, mesmo alporizados, ao ser ver excluídos e desterrados da finalidade familiar, coa única piadosa e paternal compensación do perdón, non en poucas ocasións concedido cun ton humillante. Son libres os católicos, faltaría máis, de manterse nas súas teses e considerar familia cristiá o que eles definan, e para iso con mestres conta a Santa Madre Igrexa. O que non poden – este é o cabalo de batalla, cústalles entendelo ou se o entenden non queren aceptalo- é intentar que só o seu modelo sexa o válido ao que debe someterse todo cidadán. Que o practiquen e amosen ao conxunto da sociedade, que se sintan orgullosos de vivir así non só é lícito senón digno de mérito, vivir con coherencia dentro das propias conviccións sempre o considerarei máis valioso que andar sen rumbo ou deixarse levar sen criterio pola moda. Pero dar a entender, tanto me ten de modo explícito como implícito, que quen non se prega e acomoda á súa visión do que é a familia é inferior moral ou intelectualmente, antóllaseme un acto de soberbia impropio de quen manteñen que é cerne da súa fe o amor ao próximo. Por isto entendo que moitos, cando o Papa fale outra vez da familia, pechen os oídos e digan que xa coñecen esa melodía, que xa escoitaron en moitas ocasións idénticas ladaíña e que nada se pode aprender desde esa visión. Non concordo. Creo que é un bo motivo para reflexionar en serio e admitir que a familia é asunto crucial na sociedade, que xoga un papel esencial na integración dos individuos e que a estructura familiar está ameazada en todo o mundo. Sen dúbida moitos dos problemas educativos e de valores que padecemos son debidos á inestabilidade e incerteza polas que bascula a estructura familiar. Non se trata de volver ao “pater familias” romano, nin á extensiva unidade de producción de antano, nin, menos, de sentir nostalxia da hipocrisía de macho con dobre vida e muller coa pata quebrada na casa, pero non sería intelixente desprezar a ocasión magnífica que pode supor a visita dunha personalidade da relevancia do Papa para recordar que a formación do carácter e a adquisición dos hábitos claves dos individuos dependen da motivación familiar, pois é a esencia na estimulación do autocontrol, a capacidade para regular as emocións, a orientación cara un propósito e a sociabilidade.

QUE SANTA LUCÍA NOS MELLORE A VISTA

Levo días detrás dunha entrevista que non atopo. Miro nas desordenadas carpetas dos meus documentos e, como se me visitasen os ladróns de arquivos, sospeito que alguén a roubou, pois eu gardar gardáraa. Despiste que me ocorre con frecuencia pero que amola cando precisaba da proba para o que lles pretendo dicir: que cando nos lanzamos a adiviños, non damos unha. (como di o PP que lle pasa ao CSIC ). Esta entrevista á que me refiro e xa dou por perdida era perfecta. Un experto economista metido en asuntos inmobiliarios, nos comezos do 2008, británico de nacionalidade para máis datos, lanzaba unha serie de prognósticos claros, firmes e decididos defendendo o futuro do sector. Non dou unha no cravo. O entrevistador, coa mosca detrás da orella, preguntáballe: pensa vostede que España poderá continuar con este ritmo de construcción de pisos? Sen dúbida, respondía o experto, pode e debe e continuará sendo o motor da economía de España a potenciación de venda de pisos. E, para non parecer un mero charlatán, lanzaba unha cascada de porcentaxes, números, análises e prospeccións que el e máis o seu equipo tiñan feitos, segundo os cales, coa cantidade de europeos que suspiraban por se vir xubilar a España, aínda nos quedabamos curtos e non dariamos construído coa celeridade coa que nolos quitarían das mans. Incrédulo, escéptico, o entrevistador aínda insistía: considera entón que é un bo momento para mercar un piso? Por suposto, aseguraba sen miga de incerteza o experto. É o momento ideal para mercar todo tipo de inmobles, sempre será un valor seguro e con claros beneficios para o comprador... Por este vieiro andaron entrevistador e entrevistado pero a conclusión estaba clara: aqueles que insinuaban un posible estalo dunha actividade económica inchada con fume non eran máis que alarmistas apocalípticos, ignorantes, descoñecedores do mercado e das leis económicas, as súas análises e previsións resultaban evidentes: facer recaer o peso da economía na construcción era o adecuado e o futuro do país. Habería ter gracia buscar ao experto e facerlle hoxe de novo preguntas similares, seguro que xa terá atopado saída e incluso poderá argumentar que os feitos lle dan a razón, á volta de algúns anos, pode dicir, cumprirase punto por punto todo canto dixen, isto non é máis ca un leve retroceso na liña de cumprimento dos meus acertados prognósticos. Pero non son estes tipos os únicos con defecto de vista. Eu sei de recoñecidos e prestixiosos analistas – digo o pecado, o pecador non vén a conto-, que cando atacaban a Zapatero por non querer aceptar a crise, eles atrevéronse a explicar con claridade científica a diferencia entre crise e recesión, punto por punto, concluíndo que estabamos a padecer unha recesión, nada que ver coa crise, sendo os que a pregoaban uns alarmistas indocumentados e apocalípticos. Hoxe, por desgraza, os mesmos analistas son os primeiros en recriminarlle ao pobre Zapatero carecer de visión e non decatarse de que estabamos diante dunha crise como non se coñeceu en moitos anos. Exemplo aínda máis desgrazado foi o da resportaxe a toda portada e páxinas de cores que lle escargara un prestixioso xornal de Madrid ao pobre de Jonh Carlin sobre Islandia. Aos poucos días de aparecer coa letra máis grande que Islandia era o país da felcicidade, deu en quebra. Eu mesmo, para falar con verdadeiro coñecemento de causa, teño lanzado prognósticos dos que nin me quero acordar, pero un que demostrou que non dou pé con bola foi o que se referiu á selección española de fútbol. Unhas semanas antes de que se xogase o campionato de Europa, comezo dos éxitos da selección, eu titulara un artigo: A selección como síntoma, no que, utilizando as razóns que me parecían de peso, intentaba demostrar que tan mal se cohesionaba a selección de fútbol como o resto do país, e que o fracaso deportivo era a maneira de reflectirse a fragmentación, insolidariedade e desconexión entre distintas zonas de España. Toda un análise! Ao pouco, a selección conquista o trofeo en Europa e logo a copa do mundo, mérito que, como todos vimos, encheu España de bandeiras e fervor patriótico como non se acordaba (cohesión, ben é certo, nada consistente, para de moita aperiencia). En fin, que Santa Lucía me mellore a vista. A min e todos cantos falan ou escriben con frecuencia, é máis probable que metamos o zoco e ás veces necesitamos solicitar perdón polas simplezas que se nos escapan. Convén admitir que non só os políticos erran na miradas, se nos sometesen á proba da hemeroteca, aos que nos queda algo de vergonza, poñeríasenos a cara a mil colores.

SÍSIFO CONTRA AS ONDAS

FIXERA sol ou brétema, orballase ou chovese con forza, se as ondas ofrecían o grado mínimo de elevación e furia , o grupo de aprendices pelexaba coas ondas cunha resistencia e fortaleza envexables. Coma fermosos "sísifos", non subían pedras á cima para comezar de novo, pero si arrastraban as táboas do equilibrio contra a rabia das ondas, intentando lograr os segundos gloriosos de equilibrio perfecto para esborrexer sobre as augas coa fortaleza e fermosura de deuses. Para caer ou chimparse á auga, e comezar de novo.
O grupo, mesturando sexos e idades, baixaba á praia tódolos días mañá e tarde. O monitor dirixía cada movemento aínda antes de se pór a realizar os exercicios para se estirar, colocados en círculo. Neniñas e xa maduros quecen nocellos, xeonllos, costas, colo, brazos e pernas. Embutidos todos nas súas traxes de neopreno, rematada a ximnasia , avanzan coas táboas á beira da auga. Atada a correa ao pé, comezan a pelexa interminable tratando de montar ás ondas. Nadan con decisión sobre as táboas ao interior do mar para iniciar un proceso que se repetirá tantas veces como o tempo de adestramento dure ou corpo resista se van por libre. Primeiro nadan forte tombados sobre as táboas á busca da onda adecuada, por iso axexan, esperan e calculan ata decidir qué onda montar. Elixida unha, é fácil que se enganen, polo que, antes de a cabalgar, retroceden ao axexo da elección. Se por fin unha é a boa, o arrinque ha de ser con enerxía e velocidade máximas no nado dentro da onda para, no mellor da viaxe, elevarse con flexible equilibrio sobre a tona da auga nuns segundos de pracer, orgullo e dominio esborrexendo ata afundirse. Uns segundos mínimos en comparación co regreso á zona de espera, ao axexo, á elección e a repetir o proceso coa constancia das ondas, coa determinación do mar. Véndoos, pensaba cómo non se utiliza este deporte como terapia preferente para tantos que carecen de resistencia á frustración. Parece imposible que un destes novos "sísifos", demostrando tanta fortaleza contra as ondas e o frío, poida engurrarse diante de dificultades que a moitos amouchan. E xa non digamos, se, como vin nun solpor, cunha temperatura que non superaba os 13º, un adolescente sen traxe adecuado, a peito descuberto, fraquiño coma unha estriga, resistiu ata a noite pecha sen conseguir elevarse nin unha triste vez. Iso máis que resistencia á frustración parece declaración inequívoca de querer entrar no olimpo dos heroes, máxime cando ao saír, morto de frío, pensando que buscaría unha toalla para se abrigar, o que fixo foi cambiar a corda de pé, debíalle rozar, e, outra vez no mar, continuar coa loita. No horizonte non quedaba nin aroma da laranxa que fora.

A INUTILIDADE DO ESTADO E DOS IMPOSTOS

EXISTEN algúns predicadores laicos que, dende ben cedo, coma cántigas de almuecín, invitan aos cidadáns a participar dunha devoción baseada en poucos pero inamovibles principios económicos. O primeiro é o do imperio da liberdade absoluta do mercado. Coma un novo ídolo, o mercado convértese en intocable, nunca ben gabado, coma un requisito imprescindible para o funcionamento da economía e da vida. Parece coma se deixándoo ceibo, sen control algún, fuxindo de todo contacto coa regulación por cara e ineficaz, estiveramos sen miga de dúbida no bo camiño. Sosteñen estes irados convencidos das bondades da liberdade absoluta do mercado e da necesidade de ridiculizar todo aquelo que proveña do Estado que a causa de todos os males está plenamente explicada nestes dous graves pecados: pouca liberdade do mercado, esperar demasiado do Estado. Non precisan, polo tanto, excesiva explicación do seu argumento. Con repetilo, cuspirllo na cara a quen se atreva a disentir ou recorrer á triste experiencia do socialismo real, pensan que queda suficientemente demostrado: imos ben mentres liquidemos todo control ao mercado, imos moi mal se nos agarramos ao Estado e o engordamos.
O segundo principio é a descualificación feroz de todo imposto. Os impostos son un mal por natureza, coma un roubo encuberto ao cidadán impedíndolle realizar con eses cartos algo moito más sensato, intelixente e beneficioso para todos, pois, como xa se mantivera nos principios iniciáticos, o que poida realizar o Estado só serve para malgastar, corromper e empobrecer a poboación. Por iso é norma escoitar algúns destes predicadores matutinos condenas ou mofa de todo o que ula a impostos. Coma se quen considerase que os impostos poden servir para algo fose corrupto ou imbécil por nacencia. E, por último, estes mesmos apoloxetas da única fe económica defenden, como non podía ser doutro xeito, aos emprendedores e atrevidos impulsores de novas formas de crear riqueza e emprego, algo, faltaría máis, que non adoita discutir ninguén.
Non fai falla coller ensino na escola de Chicago para apreciar o beneficio que supón para unha sociedade que existan empresarios decididos e arriscados capaces de crear riqueza. A verdade é que, de todos os seus dogmas, este é o máis razoable e aceptable, o curioso é que bastantes destes testáns defensores dos principios do dogma predican estas verdades ben asentados nunha cátedra creada e pagada polo Estado do que tanto abominan, nunca na vida montaron nin unha tenda de caramelos e utilizan os micrófonos dos seus minaretes como confortable complemento económico despois de ter asegurada a súa vida grazas ao Estado e aos impostos que tanto ridiculizan.